Հանրապետության մարզերը և քաղաքները

Մեր հանրապետության կառավարության նստավայրը մայրա­քաղաք Երևանն է: Այստեղ են կայացվում մեր երկրի համար ամե­նակարևոր որոշումները: Իսկ հիմա պատկերացնենք, թե  ի՞նչ կկա­տարվեր, եթե հեռավոր կամ թեկուզ և մայրաքաղաքին մոտ գտնվող ցանկացած մեծ ու փոքր բնակավայրի առօրյա հարցերով զբաղվեին միայն Երևանում: Իրենց հուզող ցանկացած խնդրի լուծման համար մարդիկ ստիպված պետք է երկար ճանապարհ հաղթահարեին Երևան հասնելու համար: Այդպիսի անհարմարություններից խուսափելու համար Հայաստանի Հանրապետության տարածքը բաժանված Է վարչատարածքային միավորների՝ մարզերի: Դրանք 10-են

Հայաստանի Հանրապետության մարզերը

Վարչական մարզեր	Մարզային կենտրոնը
1. Արագածոտն	Աշտարակ
2. Արարատ	Արտաշատ
3. Արմավիր	Արմավիր
4. Գեղարքունիք	Գավառ
5. Լոռի	Վանաձոր
6. Կոտայք	Հրազդան
7. Շիրակ	Գյումրի
8. Սյունիք	Կապան
9. Վայոց Ձոր	Եղեգնաձոր
10. Տավուշ	Իջևան

Յուրաքանչյուր մարզ ունի իր մարզպետարանը, որը մարզպետի գլխւսվորութամբ զբաղվում է տվյալ մարզի գյուղերի և  քաղաքների զարգացման, բնակչության կյանքին առնչվող հարցերի և շատ այլ պետական խնդիրների լուծմամբ: Բացի այդ, յուրաքանչյուր բնակավայրի խնդիրների լուծմամբ զբաղվում են տեղական ինքնակառավարման մարմինները՝ քաղաքապետի կամ գյուղապետի գլխավորությամբ: Հայաստանի Հանրապետության տարածքում կա ավելի քան 900 բնակավայր: Դրանցից 49-ը քաղաքներեն, մնացածը՝ գյուղեր: Քաղաք­ները միմյանցից տարբերվում են մի շարք հատկանիշներով՝ բնակչու­թյան թվով, տնտեսական գործունեութամբ և այլն:

Հայաստանի ամենախոշոր քաղաքը Երևանն է: Այստեղ են գտնվում մեր հանրապետության նախագահի նստավայրը, կառավարության շենքը, Ազգային ժողովը, բոլոր նախարարությունները: Երևանում կան բազմաթիվ գործարաններ, մշակութային օջախներ, թանգարաններ, համալսարաններ, ժամանակակից հյուրանոցներ և այլն:

Հանրապետության երկրորդ խոշոր քաղաքը Շիրակի մարզկենտրոն Գյումրին է: 1986թ. դեկտեմբերի 7-ին տեղի ունեցած ավերիչ երկրաշարժից հետո այն վերականգնվում է:

Երևանի շուրջը ձևավորվել են մի շարք փոքր և միջին մեծության քաղաքներ, որոնք բազմաթիվ արտադրական, մշակութային և այլ կապերով կապված են մայրաքա­ղաքի հետ: Դրանցից են Աբովյանը, Վայոց Ձորի մարզում Է գտնվում առողջարանային քաղաք Ջերմուկը, որը հայտնի է իր բուժիչ հանքային ջրերով:

Մեր հանրապե­տության քաղաքները անընդհատ զարգանում են, բարեկարգվում, հարստանում ժամանակակից շինություններով, ձեռնարկություններով:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Թվարկիր և քարտեզի վրա ցույց տուր Հայաստանի Հանրապետության մարզերը և մարզկենտրոնները: V
2. Ինչո՞ւ է մեր հանրապետութան տարածքը բաժանվել մարզերի: Ովքե՞ր են զբաղվում քաղաքների և գյուղերի տարբեր խնդիրների լուծմամբ: Որովհետև չէին կարողանում կառավարել դրա համարե բաժանեցին։
3. Կազմիր քո բնակավայրին մոտ գտնվող քաղաքների և գյուղերի ցուցակը:

Վարչական մարզեր	Մարզային կենտրոնը
1. Արագածոտն	Աշտարակ
2. Արարատ	Արտաշատ
3․ Կոտայք	Հրազդան
4. Գեղարքունիք	Գավառ
5.Արմավիր	Արմավիր

gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentDecember 10, 2020 1 MinuteEdit”Հանրապետության մարզերը և քաղաքները”

Ջուր

Երկրի վրա ջուրը ամենուր է: Ջուր կա հողում, օդում, բույսերի ու կենդանիների մեջ, մարդու օրգանիզմում:
Ջուրը կարող է լինել ոչ միայն հեղուկ վիճակում, այլև պինդ՝ սառույցի, կարկուտի, ձյան տեսքով, և գազային՝ գոլորշի, ինչը հաճախ եք տեսել թեյնիկով ջուր եռացնելիս: Մի վիճակից մյուսին անցնելով՝ ջուրն անընդհատ շարժվում է:
Գործնական աշխատանք՝
1.Հոտ քաշենք և համտեսենք ջուրը և կհամոզվենք, որ այն անհոտ ու անհամ է:
2.Վերցնենք թափանցիկ բաժակ և մեջը գոլ ջուր լցնենք: Մեկ այլ բաժակում նախապատրաստենք սառը ջուրը և գունավորենք այն: Ապա զգուշությամբ, բաժակի եզրով սառը ջուրը լցնենք տաք ջրի վրա: Կտեսնենք, որ սառը ջուրը նստել է հատակին, այսինքն՝ ավելի ծանր է:
3. Ջրով բաժակի մեջ մի գդալ շաքարավազ լցնենք ու խառնենք: Ու՞ր կորավ շաքարը: Մի կում անենք և կհամոզվենք, որ ջուրը քաղցր է: Շաքարը լուծվել է ջրի մեջ: Ջուրը լուծիչ է:https://www.youtube.com/embed/rMPSn1e1qDQ?version=3&rel=1&showsearch=0&showinfo=1&iv_load_policy=1&fs=1&hl=en&autohide=2&wmode=transparent gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentDecember 10, 2020 1 MinuteEdit”Ջուր”

Երկրի օդային հագուստը

Մթնոլորտի դերն ու նշանակությունը մարդու կյանքում և ընդհանրապես Երկիր մոլորակի համար անգնահատելի են:  Երկիր մոլորակի անգին հարստություններից մեկն էլ օդն է:  Օդի շերտը, որը շրջապատում է Երկիրը,  կոչվում է մթնոլորտ: Օդը  մի քանի գազերի խառնուրդ է: Շնչելիս մենք օդից վերցնում ենք թթվածին  գազը  և   արտաշնչում ածխաթթու գազ: Օդն անգույն  է. թափանցիկ,  անհամ և անհոտ, և մենք այն չենք տեսնում: Բայց բավական է քամի փչի, որ իսկույն զգանք օդի ուժը: Չէ՞  որ քամին օդն է՝ շարժման մեջ:
Քամին թույլ չի տալիս, որ մեծ քաղաքների կեղտոտ օդը տեղում մնա: Եթե քամի չլիներ, ամպերը կմնային ծովերի և  օվկիանոսների վրա կուտակված, և ցամաքի վրա անձրև չէր տեղա:
Առանձնակի կարևոր է մթնոլորտի դերը մարդու կյանքում: Առանց օդի մարդը կարող է ապրել ընդամենը րոպեներ:

Ուստի մոլորակի յուրաքանչյուր բնակչի պարտքն է պահպանելու ա­նաղարտ պահելու մթնոլորտը, որպեսզի Երկրի վրա կյանքը շարունակվի: Մթնոլորտի աղտոտումը կատարվում է երկու ճանապարհով՝ բնական և մարդածին: Բնական աղտոտման աղբյուրներն են հրաբուխները, ան­տառների հրդեհը և այլ բնական երևույթները: Մարդածին աղտոտման աղբյուրներն են արդյունաբերությունը, գյուղատնտեսությունը և տրանսպորտը:
Մթնոլորտի աղտոտման ամենամեծ բաժինը պատկանում է տրանս­պորտին, մասնավորապես՝ ավտոմոբիլայինին, որն արտանետում է մեծ քանակությամբ ածխաթթու գազ: Մթնոլորտի աղտոտման մյուս խոշոր աղբյուրն արդյունաբերությունն է, մասնավորապես՝ քիմիականը, վառելիքայինը, մետաղաձուլությունը և այլն: Մթնոլորտն աղտոտվում է նաև գյուղատնտեսության մեջ օգտագործ­վող թունաքիմիկատներով, օրգանական նյութերի այրումից առաջացած գազերով:
Այդ ամենի հետևանքով օդում նվազում է թթվածնի քանակությունը, ա­վելանում է ածխաթթու գազի քանակը, ինչը նպաստում է օդի տաքացմանը և կլիմայի փոփոխությանը:
Մթնոլորտի անաղարտության պահպանման հիմնական ուղին չաղ­տոտելն է:
Մթնոլորտի մաքրության պահպանման գործում անփոխարինելի դեր են կատարում անտառները, բնակավայրերի կանաչ գոտիները, զբոսայգիները, պուրակները: Անտառները ոչ միայն օդը հարստաց­նում են թթվածնով, այլև՝ իրենց սաղարթով կլանում են փոշու, մրի և այլ նյութերի մասնիկները:
Մթնոլորտ արտանետվող զանազան թունավոր գազերը, ծուխը, փոշին, մուրը և այլ նյութեր վտանգավոր են մարդկանց առողջության համար: Դրանք կարող են թափանցել մարդու շնչառական օրգանները և նույնիսկ  հիվանդության պատճառ դառնալ:
Մթնոլորտի անաղարտության պահպանումն առաջին հերթին ամբողջ բնության և, ամենագլխավորը, մարդու առողջության գրավականն է:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ նշանակություն ունի մթնոլորտը Երկրի համար: Անգնահատելի է:
2. Որո՞նք են մթնոլորտն աղտոտող հիմնական աղբյուրները: Գործարանները և ավտօմեքենաները
3. Ի՞նչ նյութերով է աղտոտված մթնոլորտը: Թունավոր գազերը, ծուխը, փոշին, մուրը և այլ նյութեր
4. Ձեր բնակավայրում մթնոլորտն աղտոտող ի՞նչ աղբյուրներ գիտեք: Ավտոմեքենաները

gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentDecember 10, 2020 1 MinuteEdit”Երկրի օդային հագուստը”

Բազմապատկման տեղափոխական հատկությունը

1․Հաշվի՛ր՝ օգտվելով բազմապատկման տեղափոխական հատկությունից։

2071850

		7	1	8			1	4	3	6
			2	0					5	0
		0	0	0			0	0	0	0
1	4	3	6			7	1	8	0
1	4	3	6	0		7	1	8	0	0

806050

		8	0					4	8	0
	X	6	0					x	5	0
		0	0						0	0
4	8	0				2	4	0	0
4	8	0	0			2	4	0	0	0

30245020

		3	0
	X	2	4			3	6	0	0
	1	2	0					2	0
	6	0					0	0	0
	7	2	0			7	2	0	0
						7	2	0	0
					7	2	0
				x		5	0
					0	0	0
			3	6	0	0

404825

		4	8			1	9	2	0
	X	4	0					2	5
		0	0			9	6	0	0
1	9	2			3	8	4	0
1	9	2	0		4	8	0	0	0

407050

		7	0						2	8	0	0
	x	4	0								5	0
		0	0						0	0	0	0
2	8	0					1	4	0	0	0
2	8	0	0				1	4	0	0	0	0

50424020

		5	0			2	1	0	0
	x	4	2					4	0
	1	0	0			0	0	0	0
2	0	0			8	4	0	0
2	1	0	0		8	4	0	0	0

2․Դի՛ր փակագծերն այնպես, որ վերականգնվի հավասարությունը։

840+(200-280-80)=840

550-(370-400:20)=200

700-(700-600)5=200

600-300+(800:4)=100

3. Խնձորով բարձած մեքենայում արկղերը դասավորված են 4 շարքով, յուրաքանչյուրում՝ 6 արկղ։ Այդպիսի շարքերով արկղերը 5 շերտով դասավորված են իրար վրա։ Հայտնի է նաև, որ մեկ արկղ խնձորի զանգվածը 20կգ է։ Որքա՞ն է մեքենայում բարձաձ ամբողջ խնձորի զանգվածը։ 5×4=20 20×20=400

4. Համերգային դահլիճում 5 շարքով տեղադրված են 9-ական նստատեղ ունեցող նստարան։ Յուրաքանչյուր շարքում 6 նստարան է։ Ընդամենը քանի՞ նստատեղ կա այդ դահլիճում։ 9×5=45 45×6=270

5. Եռանկյան մի կողմը 44մմ է, իսկ մյուս երկու կողմերի գումարը 104մմ է։ Հաշվի՛ր այդ եռանկյան պարագիծը։ 2×44=88 104+88=192

gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentDecember 9, 2020 2 MinutesEdit”Բազմապատկման տեղափոխական հատկությունը”

Գեղարքունիքի մասին տեղեկություններ

Գեղարքունիք, մարզի կարգավիճակ ունեցող վարչատարածքային միավոր Հայաստանի արևելքում։ Սահմանակից է հյուսիսում՝ Տավուշի, արևմուտքում՝ Կոտայքի և Արարատի, հարավում՝ Վայոց ձորի մարզերին, արևելքում՝ Ադրբեջանի Հանրապետության Գետաբեկի, Դաշքեսանի և Թովուզի շրջաններին, հարավ-արևելքում՝ Արցախի Հանրապետության Շահումյանի շրջանին: Մասշտաբով երկրի ամենամեծ մարզն է, որի մարզկենտրոնն է հանդիսանում Գավառ քաղաքը: Մարզում է գտնվում Հայկական լեռնաշխարհի երեք խոշորագույն լճերից մեկը՝ Սևանա լիճը:Continue readinggexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentDecember 9, 2020 1 MinuteEdit

Գումարման տեղափոխական հատկությունը

1․ Հաշվի՛ր՝ օգտվելով գումարման տեղափոխական հատկությունից։

393+600+7+3000=393+7+600+3000=400+3600=4000

12000+6214+8000=12000+8000+6214=26214

6480+224+500+20=6480 +500+224+20=7224

375+600+25+300=600+375+300+25=

796+200+4+450=796+200 +50+4+4=1052

38000+6550+2000=38000+2000+6550=64550

42300+142+2000+700=42300 +2000+700+142=63140

750+2807+880+250=+2807+880+750+250=3801

2. Կատարի՛ր գործողությունները։

90կմ+234կմ+210կմ= 234կմ+210կմ+90կմ=544

8կմ 250մ-3կմ= 8կմ 250մ-3կմ=5կմ 250մ

6կմ420մ+3կմ200=3կմ 200մ+6կմ420մ=9կմ 620մ  

6կմ700մ+300մ= 300մ+6կմ700մ=7 կմ  

30կմ+352կմ+170կմ= 352կմ+170կմ 30կմ=552կմ

8կմ420մ-210մ= 8կմ420մ-210մ=8կմ 210մ

5կմ385մ+7կմ400մ= 7կմ400մ+5կմ385մ=12կմ 785մ

8կմ200մ+800մ= 800մ+8կմ200մ=9կմ

3․ Հաշվի՛ր ուղղանկյան պարագիծը, եթե նրա կողմերից մեկը 48մմ  է, իսկ մյուսը 18մմ-ով մեծ է այդ կողմերից։2×48=96 2×28=56 96+56=152

4․ Հաշվի՛ր ուղղանկյան պարագիծը, եթե նրա կողմերից մեկը 48մմ է, իսկ մյուսը 3 անգամ մեծ է այդ կողմերից։ 2×3=6 2×48=96 96×6=576

5․ Եթե Աննայի մտապահած թվից հանենք 20, իսկ Սոնայի մտապահած թվին գումարենք 40, կստանանք հավասար թվեր։ Որքանո՞վ է Աննայի մտապահած թիվը մեծ Սոնայի մտապահած թվից։ 40-20=20

6․ Եթե Գոհարի մտապահած թիվը մեծացնենք 120-ով, իսկ Լուսինեի մտապահած թիվը փոքրացնենք  100-ով, ապա կստանանք հավասար թվեր։ Որքա՞ն է Լուսինեի ու Գոհարի մտապահած թվերի տարբերությունը։ 120-100=20gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentDecember 8, 2020 1 MinuteEdit”Գումարման տեղափոխական հատկությունը”

Տեքստային խնդիրներ

1․ Անահիտը 5 տուփ կարագ գնելու համար վճարեց 3500դրամ։ Սոնան այդ նույն կարագից 3 տուփ գնելու համար որքքա՞ն գումար պետք է վճարի։ 3500:5=700 700×3=2100

2․Ավտոմեքենան երկու օրում անցավ 650կմ ճանապարհ։ Առաջին օրը նա անցավ 70կմ-ով ավելի, քան երկրորդ օրը։ Որքա՞ն ճանապարհ անցավ ավտոմեքենան առաջին օրը։ 650-70=580 580:2=290  290+70=360

3․ Սոնան 20 տետրի համար վճարեց 280 դրամ ավելի, քան Անին՝ 16 տետրի համար։ Աննան 7 տետրի համար որքա՞ն գումար պետք է վճարի։

20-16=4 280:4=70

4․ Էլեկտրալարի 60մ երկարությամբ փաթեթն արժե 7200դրամ։ Որքա՞ն պետք է վճարել՝ այդ լարից 25մ գնելու համար։ 60-25=35 7200:35

5․Երկու թվերի գումարը 1240 է, իսկ տարբերությունը՝ 120։ Որո՞նք են այդ թվերը։ 1240:2=620 620+120=740 620-120=500

6. Երկու պարկում միասին կար 124կգ շաքարավազ։ Երբ առաջին պարկից 4կգ լցրին երկրորդի մեջ, պարկերում շաքարավազի քանակները հավասարվեցին։ Քանի՞ կիլոգրամ շաքարավազ կար յուրաքանչյուր պարկում։  124:2=62 62+4=66 62-4=58

7. Դերձակն ունի 21մ գործվածք։ Դրանից նա օրական պետք է  կտրի 3մ։ Ո՞րերորդ օրը նա կկտրի վերջին կտորը։ 21:3=7gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentDecember 2, 2020 1 MinuteEdit”Տեքստային խնդիրներ”

Հրաշքի սպասումով

Նոր տարվա մի գեղեցիկ գիշեր ոչ մեկ տանը չկար։ Եվ ես հրաշքի չէի սպասում, բայց արի ու տես, որ Ձմեռ պապը ինչ-որ եղջերուների և մեծ նվերի հետ մեր ծխնելույզից ներս մտավ, ես ապշել էի, ոնց որ խոսելու ունակությունս կորցրել էի, բայց դա շատ երկար չտևեց, ես ուղղակի աչքերիս չէի հավատում։ Եվ հանկարծ Ձմեռ պապիկը իր ձեռքի նվերը ինձ տվեց և ասաց․ “Մի վախեցիր, արի ինձ հետ Լապլանդիա և ես քեզ այնտեղ շատ հրաշալի բաներ ցույց կտամ”։ Ես չէի սպասում հրաշքի, այդ պատճառով էլ համաձայնվեցի, և երբ ես նրա հետ գնացի Լապլանդիա, մենք տեսանք տարբեր էլֆերի, որոնց կեսը պատրաստում էր նվերներ, կեսը ձյուն։ Եվ ես հասկացա, թե որտեղից է ձյուն գալիս։ Եվ ես չկարողացա ինձ զսպել, որովհետև այնտեղ այնքան ձյուն կար, և ես բարձրացա Ձմեռ պապիկի կառքի վրա և ուղիղ ձյան մեջ ցատկեցի։ Դա իմ կյանքի ամենալավ Նոր տարին էր։ Ես ծանոթացա էլֆերի հետ։ Նրանք ինձ դուր եկան, այդ տեղը ես հանկարծ նկատեցի, որ ձյունը խոսեց ,ես սկզբում մտածեցի, որ ինձ է թվում հարցրեցի Ձմեռ պապիկից և նա ասաց, որ դու ճիշտ ես լսել, և ձյունը դուրս եկավ և ինձ հանեց իր միջից և մենք սկսեցինք ընկերություն անել իրար հետ, բայց արդեն ուշ էր ։ Ձմեռ պապը ասաց, որ արդեն ուշ է, պետք է գնանք տուն։ Ես չէի ուզում, բայց ստիպված էի վերադառնալ։ Ես մի քիչ տխրեցի և գնացինք տուն, բայց ես հուսով էի, որ մենք էլի կհանդիպենք, բայց տանը ծնողներս հետ էին վերադարձել և չէին գտնում։ Ինձ մենակ նրանք չէին սպասում, նաև շատ նվերներ․․․ Ես գնացի և ծնողներիս պատմեցի արկածներիս մասին։ Շնորհավոր Նոր տարի և Սուրբ ծնունդ։gexam2011Մայրենի, Ուսումնական նյութերLeave a commentDecember 2, 2020 1 MinuteEdit”Հրաշքի սպասումով”

Լճերի տեսակները և ջրամբարները

Լճերը ցամաքի բնական այն գոգավորություններն են, որոնք լցված են ջրով և  կապված չեն օվկիանոսի հետ: Լճերը ըստ ծագման՝  լի­նում են տեկտոնական, հրաբխային, տեկտոնահրաբխային, մնացորդա­յին, սառցադաշտային լճեր: Տեկտոնական ծագմամբ լճերը գոյացել են երկրակեղևի շարժումների հետևանքով: Դրանք աշխարհի ամենախոր լճերն են, օրինակ՝  Բայկալը:

Հրաբխային ծագմամբ լճերն առաջացել են հրաբուխների ժայթքու­մից, լինում են խառնարանային և արգելափակման: Խառնարանային լճե­րը փոքր են: Հայաստանի տարածքում հայտնի են Աժդահակը, Արմաղանը:Արգելափակման լճերն առաջանում են այն դեպքում, երբ լավային հոսքերը փակում են գետի հունը, և ջուրը, կուտակվելով, գոյացնում է լիճ: Լավային հոսքերը նպաստել են նաև Սևանա և Վանա լճերի առաջացմանը: Արգելափակման լճեր կարող են առաջանալ նաև լեռնալանջերի փլվածք­ների հետևանքով: Տիպիկ օրինակը Հայաստանում Պարզ լիճն է:
Տեկտոնահրաբխային ծագմամբ լճերն առաջացել են երկու ուժի՝ երկրակեղևի շարժումների և հրաբուխների ազդեցությամբ: Նմանատիպ լճե­րից հայտնի են Սևանա և Վանա լճերը:
Սառցադաշտային ծագմամբ լճերը ձևավորվել են սառցադաշտերի  հալոցքաջրերի և անձրևային ջրերի կուտակումից: Այդպիսի լճեր կան Արագած լեռան բարձրադիր մասերում, օրինակ՝ Քարի լիճը:
Մնացորդային լճերի տարածքն անցյալում եղել է ծովերի և օվկիա­նոսների մաս:
Լճերի սնման հիմնական աղբյուր են մթնոլորտային տեղումները, սառցադաշտերի հալոցքաջրերը: Այն լիճը, որից գետ է սկիզբ առնում, կոչվում է հոսուն լիճ: Հոսուն լճերից է Սևանը, որից սկիզբ է առնում Հրազդան գետը: Անհոսք է այն լիճը, որից ոչ մի գետ սկիզբ չի առ­նում: Անհոսք լճեր են Կասպիցը, Արալը, Հայկական լեռնաշխարհում՝ Ուրմիան, Վանա  լիճը:
Որպես կանոն՝ անհոսք լճերն աղի են, իսկ հոսունները՝ քաղցրահամ:
Ջրամբարներ: Բացի բնական ճանապարհով առաջացած լճերից՝ գոյություն ունեն նաև արհեստական լճեր, որոնք ստեղծվել են մարդու կող­մից: Դրանք կոչվում են ջրամբարներ:
Ջրամբարներում կուտակված ջուրն օգտագործում են ոռոգման, ջրա­մատակարարման, էլեկտրաէներգիա ստանալու, նավարկության, ձկնաբու­ծության և այլ նպատակներով: Հայաստանում կան ջրամբարներ, որոնց ջուրը հիմնականում օգտագործում են ո­ռոգման նպատակով, օրինակ՝  Ախուրյանի, Ապարանի և այլ ջրամբարներ:

Հարցեր  և  առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ է լիճը: Լիճը մեծ ավազան է։ Որը բոլոր կողմերից պատված է ջրուվ
2. Լճային գոգավորությունները ըստ ծագման ի՞նչ տեսակների են լի­նում: Բերեք օրինակներ: տեկտոնական, հրաբխային, տեկտոնահրաբխային, մնացորդա­յին, սառցադաշտային լճեր:
3. Որո՞նք են հոսուն և անհոսք լճերը: Բերեք օրինակներ: Հոսուն լիճ են Սևանա լիճը որը սկիզբ է առնում Հրազդան և Գավառա գետռրից
4. Ի՞նչ է ջրամբարը: Ինչո՞ւ են ջրամբարներ կառուցում: Ջրանբարը արհեստական լիճ է։ Ջրամբարներում կուտակված ջուրն օգտագործում են ոռոգման, ջրա­մատակարարման, էլեկտրաէներգիա ստանալու, նավարկության, ձկնաբու­ծության և այլ նպատակներով:

gexam2011ԲնագիտությունLeave a commentNovember 30, 2020 1 MinuteEdit”Լճերի տեսակները և ջրամբարները”

Եղնիկը

Մի անգամ մեր բարեկամ որսորդը բերեց մեր երեխաների համար եղնիկ։

Երեխաները կամաց կամաց սովորեցին եղնիկի հետ լինել։

Մի քանի օր հետո եղնիկը չէր վախենում մեզնից առավել ևս երեխաներից։

Նա սովորել էր տանը, դռները։ Բայց մի քիչ տարօրինակ էր նա ամեն որ

նայում էր վառ-վառ սարերին և ինչ որ մեկին կարոտում էր ամեն օր։

Մի որ եղնիկը զգաց որ պատուհանը բաց է և փախավ տերը արագ գնաց

եղնիկի հետևից բայց եղնիկը հասցրեց փախչել և մտավ խավարների մեջ

Դե, հիմա գնա ու գտիր նրան իր հայրենի անծայր անտառներում

• Նկարագրի՛ր եղնիկին: Եղնիկը շատ էր ուզում վերադառնալ տուն, շատ խիզախ էր և գեղեցիկ։
• Դո՛ւրս գրիր պատմվածքի ամենահուզիչ հատվածը: Երբ նստած միասին նրա պատշգամբում, հիացած նայում էինք հեքիաթական վերջալույսով վարվռուն սարերին
• Ո՞րն է այս պատմվածքի հիմնական իմաստը: Որ ինչ էլ լինի, եղնիկը իր անտառն է սիրում։
• Բլոգումդ գրի՛ր հանդ, վերջալույս, խարտյաշ, ջինջ, անդուլ, նազելի, վճիտ, հուժկու, թախծալի, հողմ, ոստյուն, խավար, սաստկանալ բառերի հոմանիշերը: Հանդ – անտառ, վերջալույս – մայրամուտ, խառտյաշ – ոսկեգույն դեղին, ջինջ – պարզ, անդուլ – անդադար, նազելի – գեղեցիկ, վճիտ – մաքուր, հուժկու – ուժեղ, թաղծալի – տխուր, հողմ – քամի, ոստյուն – թռիչք, խավար – մթություն, սաստկանալ – ուժեղանալ։
• Գրի՛ր նաև բարեկամ, ջինջ, թաքուն, երեխա, զգայուն, խավար բառերի հականիշները: Բարեկամ- թշնամի, ջինջ – կեղտոտ, թաքուն – պարզ, երեխա մեծահասակ, զգայուն – անզգամ, խավար – լուսավոր,
• Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը:
• Հեքիաթական, վերջալույս, պատժգամբ, բարձրանալ, փաթաթել, ծածկվել

gexam2011Մայրենի, Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 30, 2020 1 MinuteEdit”Եղնիկը”

The house

Mr. and Mrs. Smith have one son and one daughter. The son’s name is John. The daughter’s name is Sarah.

The Smiths live in a house. They have a living room. They watch TV in the living room. The father cooks food in the kitchen. They eat in the dining room. The house has two bedrooms. They sleep in the bedrooms. They keep their clothes in the closet. There is one bathroom. They brush their teeth in the bathroom.

The house has a garden. John and Sarah play in the garden. They have a dog. John and Sarah like to play with the dog.

Պարոն և տիկին Սմիթերը ունեն մեկ տղա մեկ աղջիկ։ Տղաի անունը Ջոն է։ Իսկ աղջկա անունը Սառա։ Սմիթերը ապրում են տանը։ Նրանք ունեն հյուրասենյակ։ Նրանք դիտում են հեռուստացույց։ Հայրիկը Խոհանոցում ճաշ է պատրաստում։ Նրանք ուտում են ճաշասենյակում։ Նրանց տանը կա երկու սենյակ։ Նրանք քնում են ննջասենյակում։ Նրանք իրենց ատամները մաքրում են լոգասենյակում։ Նրանք ունեն մեկ այգի։ Ջոնն ու Սառան սիրում են այգում խաղալ։ Նրանք ունեն շուն։ Ջոնն ու Սառան սիրում են շատ հետ խաղալ։gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 29, 2020 1 MinuteEdit”The house”

The House

My family contain Father, Mather, one son and two daughter. The father name is Gnel, the mather name is Seda, the son’s name is Gegham the daughter’s name is Nare, Alita.

The Gasparyans live in a house. We have a living room. We watch TV in the living room. The mather cooks food in the kitchen. We eat in the kitchen. The house has two bedrooms. We sleep in the bedrooms. We keep their clothes in the closet. There is one bathroom. We brush ours teeth in the bathroom.gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 25, 2020 1 MinuteEdit”The House”

Եղնիկը: Ավ. Իսահակյան

«Մի անգամ իմ բարեկամ մի որսորդ մեր հանդի անտառուտ սարերից մի եղնիկ նվեր բերեց երեխաներիս համար»: Այսպես սկսեց ընկերս աշնանային մի երեկո, երբ նստած միասին նրա պատշգամբում, հիացած նայում էինք հեքիաթական վերջալույսով վարվռուն սարերին, որոնց վրա մակաղած հոտերի նման մեղմորեն հանգչում էին ոսկեգեղմ անտառները:
«Այդ մի մատաղ ու խարտյաշ եղնիկ էր, խորունկ, սև ու ջինջ աչքերով, որ ծածկվում էին երկայն, նուրբ թարթիչների տակ:
Կամաց-կամաց մեր վրա սովորեց նա. էլ չէր փախչում, չէր վախենում մեզնից. մանավանդ շա՜տ մտերմացել էր երեխաներիս հետ. նրանց հետ միասին վազվզում էր պարտեզում, նրանց հետ ճաշում էր, նրանց հետ քնում: Մի բան ինձ շատ էր զարմացնում: Եղնիկը թեև այնպես ընտելացել էր մեզ, սովորել էր մեր տանն ու դռանը, բայց մեկ-մեկ մեզնից թաքուն բարձրանում էր այս պատշգամբը և ուշագրավ, լռիկ նայում էր հեռու` անտառներով փաթաթված սարերին. ականջները լարած խորասույզ լսում էր անտառների խուլ ու անդուլ շառաչը, որ երբեմն ուժեղանում էր, երբեմն բարականում` նայելով հովերի թափին: Նայում էր նա այնպե՜ս անթարթ և այնպե՜ս ինքնամոռաց, որ երբ պատահում էր բարձրանում էի պատշգամբը, ինձ բավական միջոց չէր նկատում և երբ հանկարծ ուշքի էր գալիս` նետի պես ծլկվում էր մոտիցս…
Արդյոք գիտե՞ր նա, որ ինքը ղողանջուն անտառների ազատ երեխան է եղել, որ մայրը այնտեղ է կաթ տվել իրեն, որ այնտեղ է իր հայրը եղջյուրները խփել կաղնիներին: Արդյոք, գիտե՞ր, որ այդ խուլ շառաչը անուշ-անուշ օրորել է իրեն առաջին անգամ, և ո՞վ գիտե, գուցե, երազներ է բերել իրեն, սիրուն երազներ…
Խե՜ղճ եղնիկ… Կարոտ` իր սիրած գուրգուրող անտառներից և զանգակ աղբյուրներից, իր խարտյաշ մորից և շնկշնկան հովերի հետ վազող ընկերներից` հիմա տանջվում, տառապում է մեզ մոտ, մտածում էի ես: Եվ այնպես սրտանց ցավակցում էի նրան… Չէ՞ որ նա էլ մեզ պես մտածող և զգայուն հոգի ունի:
Ես շատ էի հարգում նրան, խնդրեմ չծիծաղես վրաս, այո՛, այնքան, որ երբ նա բարձրանում էր պատշգամբը, հեռացնում էի երեխաներիս, և թողնում էինք նրան մենակ իր ապրումների հետ…
Երբ գրկում էի նրան, այդ նազելի էակին, և նայում էի լեռնային աղբյուրների նման վճիտ աչուկների մեջ` տեսնում էի այնտեղ մի թախծալի, երազուն կարոտ…
Մի գիշեր,- մի քամի գիշեր էր,- սարերից անսանձ փչում էր քամին, դուռն ու պատուհանները ծեծում ու ծեծկում: Պարզ լսվում էր, որ այնտեղ, անտառում, դարավոր կաղնիներն ու վայրի ընկուզենիները ճակատում էին հողմի դեմ` աղմկում և գոռում: Եվ քամին բերում էր անընդհատ անտառի այդ լիակուրծք խշշոցն ու մռունչը, ու թվում էր թե` հենց մեր դռան առջև է աղմկահույզ, հողմածեծ անտառը:
Երեխաներս վախից կուչ էին եկել. մինչդեռ եղնիկը դողում էր մի խենթ սարսուռով: Աչքերը կայծակին էին տալիս: Անթարթ, ամբողջովին լսելիք դառած` ականջ էր դնում նա անտառի հուժկու շառաչին, որ խոսում էր նրա հետ մայրենի լեզվով:
Անտառը կանչում է նրան, ընկերների ազատ վազքն է տեսնում նա մթին թավուտների մացառուտ ժայռերն ի վեր,- մտածում էի ես:
Մի փոքր հետո ավելի սաստկացավ քամին` փոթորիկ դառնալու չափ. մեկ էլ աղմուկով բացվեցին լուսամուտի փեղկերը, և մի ուժգին շառաչ միանգամից ներս խուժեց: Եղնիկը հանկարծակի մի ոստումով ցատկեց լուսամուտի գոգը` աչքերը սուզելով շառաչուն խավարի մեջ: Ես իսկույն վրա վազեցի բռնելու նրան, սակայն նա մի ակնթարթի մեջ թռավ լուսամուտից պարտեզը և ծածկվեց խավարների մեջ…
Դե՛հ, հիմա՛ գնա ու գտիր նրան իր հայրենի անծայր անտառներում…»:gexam2011Մայրենի, Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 25, 2020 1 MinuteEdit”Եղնիկը: Ավ. Իսահակյան”

Միևնույն կարգի գործողություններ պարունակող արտահայտություններ

Դասարանական և տնային առաջադրանքներ

Գումարումն ու հանումը միևնույն կարգի գործողություններ են։

Բազմապատկումն ու  բաժանումը նույնպես միևնույն կարգի գործողություններ են։

Բազմապատկումն ու բաժանումը ավելի բարձր կարգի գործողություններ են համարվում, քան գումարումն ու հանումը։

Միևնույն կարգի գործողությունների կատարման կարգը․

Հաշվի՛ր

2184-725+96542-7205=

1)		–	2	1	8	4					2)	–	9	6	5	4	2
				7	2	5								7	2	0	5
			1	4	5	9							8	9	3	3	7
			3)	+	8	9	3	3	7
						1	4	5	9
					1	0	7	9	6

1000:4-8×200=

	1)	–	1	0	0	0	4						2)		x	2	0	0
			1	0	0		2	5	0									8
		–														1	6	0
					3)		–	2	5	0
								1	6	0
								9	0

215 4:20 30=

			X	2	0	5				X	3	0
						4					2	0
				8	2	0					0	0
										6	0
										6	0	0
					8	2	0	6	0	0
					6	0	0	1
					2	2	0

8592-657+124567-7025=

	–	8	5	9	2					–	1	2	4	5	6	7
			6	5	7								7	0	2	5
		7	9	3	5						1	1	7	5	4	2
						1	1	7	5	4	2
								7	9	3	5
						1	2	5	4	7	7

5100:6 40:200=

				5	1	0	0	6					2	0	0	4
				4	8			8	6	0			2	0		5	0
					3	0									0
					3	0
							0
							–	8	6	0
									5	0
								0	0	0
							+	3	1
								3	1	0

33600:60:70 22=176

						3	3	6	0	0	6	0
						3	0	0			5	6	0
							3	6	0									5	6	0	7	0
							3	6	0									5	6	0	8
										0										0
						2	2
				X			8
					1	7	6

gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 24, 2020 7 MinutesEdit”Միևնույն կարգի գործողություններ պարունակող արտահայտություններ”

Գետեր և լճեր

Երկրի մակերևույթի վրա թափվող մթնոլորտային տեղումների մի մասը՝ գոլորշիանում, իսկ  մնացածը սկսում է հոսել փոքր առվակների տեսքով, որոնք միանալով իրար, կազմում են գետակներ և գետեր:   Գետը ջրային համակարգ է, որն ունի իր առանձին մասերը: Գետերը, լճերը,  աղբյուրները համարվում են ցամաքային ջրեր:

Երկրի մակերևույթի այն ձգված գոգավորությունը, որի ցածրադիր մասով հոսում է գետը, կոչվում է գետահովիտ, իսկ գետահովտի ամենացածր մասը՝ հուն:  Այն տեղը, որտեղից սկիզբ է առնում գետը, կոչվում է ակունք: Ակունք կարող են լինել աղբյուրը, լիճը: Օրինակ՝  Սևանա լիճը Հրազդան գետի ակունքն է:
Լճերը քաղցրահամ ջրի բնական ամբարներն են: Հայաստանի ամենամեծ լիճը Սևանն է: Այն աշխարհի ամենաքաղցրահամ և ամենաբարձրադիր լճերից է: Սևանա լճից սկիզբ են առնում Հրազդան գետը, իսկ նրա մեջ են թափվում 28 գետ ու գետակներ: Սևանը հռչակված է իր իշխան ձկով:
Այն տեղը, որտեղ գետը թափվում է մեկ ուրիշ գետի, լճի, ծովի մեջ, կոչվում է գետաբերան: Օրինակ՝ Հրազդանի գետաբերանն Արաքս գետն է:
Գլխավոր կամ մայր գետին աջից ու ձախից միացող գետերը, գետակները, առվակները կոչվում են վտակներ:
Գետերը լինում են լեռնային և հարթավայրային:
Լեռնային գետերին բնորոշ են նաև սահանքները և ջրվեժները, որոնք նույնպես առաջանում են ջրի քայքայիչ աշխատանքի հետևանքով:
Սահանքները գետի հունի ծանծաղ, քարքարոտ տեղամասերն են, որոնք վտանգավոր են նավարկության համար:
Ջրվեժները գետի հունի խզված, աստիճանակերպ տեղամասերն են, որտեղից ջուրը գահավիժում է ներքև: Աշխարհի ամենաբարձր ջրվեժը՝  Անխելը, ունի 1054 մ բարձրություն և գտնվում է Հարավային Ամերիկայում: Մեր երկրում հայտնի ջրվեժներից են Ջերմուկը (60 մ), Շաքին (18 մ):
Գետերի սնումը: Գետերի սնման հիմնական աղբյուրներն են անձրևաջրերը, ձյան և սառցադաշտերի հալոցքային  ջրերը, ստորերկրյա ջրերը:
Ամեն տարի նույն սեզոնին, որոշակի ժամանակով, գետի ջրի մակարդակի բարձրացումը կոչվում է հորդացում: Օրինակ` Հայաստանում գետերը հորդանում են գարնանը:
Գետի ջրի մակարդակի հանկարծակի, կարճատև բարձրացումը` տեղատարափ անձրևներից կամ ինտենսիվ ձնհալքից, կոչվում է վարարում:
Չորային շրջաններում, վարարման հետևանքով գետի ջրի մեջ ավելանում է կոշտ նյութի քանակը, և առաջանում է սելավ: Վարարումներ և սելավներ շատ են դիտվում նաև Հայաստանում` պատճառելով մեծ վնասներ:
Հարցեր և առաջադրանքներ
1. Ի՞նչ է գետը: Գետը ակունքից սկսվող ճեղք է
2. Ի՞նչ մասերից է բաղկացած գետային համակարգը:գետահովիտ, հուն, ակունք գետաբերան։
3. Գետերի սնման ի՞նչ աղբյուրներ գիտեք: Բերեք օրինակներ: անձրևաջուր, ձյուն և սառցադաշտ։ գիտեք: Բերեք օրինակներ:
4. Ի՞նչ տարբերություն կա հորդացման և վարարման միջև: Հորդացումը ջրին բարձրացնում է վերև իսկ հետո վարարում չափերից հանում է ջուրըgexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 24, 2020 1 MinuteEdit”Գետեր և լճեր”

Նուկիմ քաղաքի խելոքները

  1. Բնութագրի՛ր «Նուկիմ քաղաքի խելոքները» հեքիաթի պատգամավորներին և թագավորին: 

Պադգամավորները իրավունքները չէր պաշտպանում։

Իսկ թագավորը խելացի էր իրենց իրավունքները պահում էր։

2. Համեմատի՛ր  նրանց հականիշ զույգերով: Շարքը շարունակի՛ր:

 Թագավոր                պատգամավորներ     

1. խելացի                           անխելք
2. Արդար անարդար

3. Հեքիաթի  2-րդ մասից գտի՛ր  և դո՛ւրս գրիր այն նախադասությունը, որտեղ հականիշ զույգ կա:

Մեր քաղաքը շատ ցուրտ քաղաք է. երկու ձմեռ, մեկ ամառ:

4.Կետերը փոխարինի´ր  բ, պ  կամ  փ  տառերով (բ-պ-փ-ի ուղղագրությունը տե՛ս այստեղ): Շարքի բառերից նշված երեքը կհանդիպես  հեքիաթում: Փորձիր գտնել  այդ բառերը հեքիաթում և դուրս գրել նախադասությունները: 

Սուրբ,  սրբել,  դարբին,  խաբել,  թպրտալ, ճամփա,  երփներանգ,  երբեք,  համբուրել,  փրփրել, հինգշաբթի, ճամփորդ,  դարպաս,  ճանապարհ,  խաբկանք,  աղբանոց,  իբրև,  եղբայր:gexam2011Մայրենի, Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 23, 2020 1 MinuteEdit”Նուկիմ քաղաքի խելոքները”

Օրինաչափություն 2

gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 23, 2020 1 MinuteEdit”Օրինաչափություն 2″

Հանելուկ

Այն ի՞նչն է, ի՞նչը Կրթահամալիրում մի վայր որտեղ կան տարբեր ստեղծագործություններ․․․

Այն ի՞նչն է, ի՞նչը որտեղ գնաս հետդ է․․․

Այն ի՞նչն է, ի՞նչը տարվա բոլոր եղանակներին կանաչ է․․․

Այն ի՞նչն է, ի՞նչը առանց դրանց ոչմի մարդ ոչմի բանի չի հասնի (2 պատասխան ունի)․․․gexam2011Մայրենի, Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 22, 2020 1 MinuteEdit”Հանելուկ”

Օրինաչափություն

Օրինաչափություններ

1․ Ըստ օրինաչափության՝ գտի՛ր տրված հաջորդականության հերթական անդամը։

1, 4, 7, 10, 13, 16, 19

244, 246, 248, 250

1, 2, 3, 5, 8, 13, 21

1, 4, 9, 14, 18

3, 6, 12, 24, 48, 96

78, 71, 64, 57, 50

147, 136, 125, 114,103

2․ Կռահի՛ր օրինաչափությունը և պարզի՛ր, թե որ թիվը պետք է լինի դատարկ վանդակում։

12	56	16
17	76	21

25	102	26
42	170	43

143	61	265
114	52	218

643	111	421
515	122	269

3․ Ի՞նչ թիվ պետք է գրել բաց թողնված տեղում։

24

18gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 22, 2020 1 MinuteEdit”Օրինաչափություն”

Նուկիմ քաղաքի խելոքները

• «Նուկիմ քաղաքի խելոքները» հեքիաթից դո՛ւրս գրիր և բլոգումդ տեղադրի՛ր այն  հատվածները, որտեղ հեքիաթի հերոսները հանելուկներով են խոսում:
• Մի քանի հանելուկ էլ դո՛ւ հորինիր:

Էն բանը, որ աստված շինել էր, մենք քանդեցինք։

Կրակի բոցի պես կարմիր բան։

Ձյան պես ճերմակ, քանց մոր կաթ անուշ։gexam2011Մայրենի, Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 19, 2020 1 MinuteEdit”Նուկիմ քաղաքի խելոքները”

Հարթավայրեր, բլուրներ, լեռներ

Մայրցամաքների մակերևույթը ամենուրեք նույն ձևը չունի: Այնտեղ եղած հարթ և ընդարձակ տարածություններն անվանում են հարթավայրեր: Հարթավայրերը լինում են տարբեր մեծության: Աշխարհում ամենաընդարձակը Ամազոնի հարթավայրն է, որը գտնվում է Հարավային Ամերիկա մայրցամաքում:
Հարթավայրերում գետերը շատ դանդաղ են հոսում, գրեթե աննկատ, որովհետև նրանց թեքությունը փոքր է:
Հարթավայրերում տեղ-տեղ հանդիպում են բարձրացած տեղամասեր, որոնք կոչվում են բլուրներ: Բլուրն ունի ստորոտ, լանջ և գագաթ: Լեռները նման են բլուրներին, բայց շատ ավելի բարձր են: Բարձր լեռների գագաթները երբեմն գտնվում են ամպերից էլ վեր և հաճախ ծածկված են հավերժական ձյունով ու սառույցով:
Աշխարհի ամենաբարձր լեռը Ջոմոլունգման է, որը հայտնի է նաև Էվերեստ անունով: Այն գտնվում է Եվրասիա մայրցամաքում, և նրա գագաթը ծովի մակարդակից բարձր է 8898 մետրով:
Լեռները, ինչպես և բլուրները, ունեն ստորոտ, լանջ և գագաթ: Հարթավայրեր և լեռներ կան նաև օվկիանոսի հատակին: Դրանք նույնպես ունեն տարբեր մեծություն և բարձրություն, սակայն, ծածկված լինելով օվկիանոսի ջրերով, չեն երևում:
Դեռ վաղ ժամանակներից մարդիկ բնակվում են ինչպես հարթավայրերում, այնպես էլ լեռնային շրջաններում:
Հարթավայրերը բնակության համար ամենահարմար տարածքներն են: Դրա համար էլ Երկրագնդի բնակչության մեծ մասն ապրում է հարթավայրերում: Այստեղ ավելի հեշտ է մշակել հողը, աճեցնել այգիներ, կառուցել քաղաքներ, գյուղեր և ճանապարհներ:
Չնայած դժվարություններին՝ լեռներում նույնպես կառուցում են գյուղեր և քաղաքներ, երկաթուղիներ ու ասֆալտապատ խճուղիներ: Լեռնային արագահոս գետերի վրա կառուցում են ջրային էլեկտրակայաններ: Լեռնային երկրներում մարդկանց ապրելու և աշխատելու ամենահարմար վայրերը լեռների միջև գտնվող ցածր ու հարթ տարածքներն են՝ լեռնահովիտները: Այստեղ նույնպես մշակում են տարբեր բույսեր: Իսկ լեռներում ավելի շատ զբաղվում են անասնապահությամբ, որովհետև այնտեղ շատ արոտավայրեր կան:
Գեղեցիկ է լեռների բնությունը, մաքուր ու բուժիչ է նրա օդը: Դրա համար էլ լեռների գրկում կառուցում են հանգստյան տներ և առողջարաններ: Մարդիկ սիրում են իրենց հանգիստն անցկացնել լեռնային վայրերում, զբաղվել լեռնագնացությամբ, իսկ ձմռանը՝ լեռնադահուկային մարզաձևով:
Անչափ գեղեցիկ է նաև Հայաստանի լեռների բնությունը:

Հարցեր և առաջադրանքներ
1. Ի՞նչ է հարթավայրը: Հարթավայրը տարացք է որը Շատ հարթ է և հեշտ են հող մշակում
2. Ի՞նչ է բլուրը: Բլուրը ցածր սար է
3. Ի՞նչ է լեռը և ինչո՞վ է տարբերվում բլրից: Լեռը բարձր սար է։ Տարբերվում է բլրից բարձրությամբ
4. Ի՞նչ մասեր ունեն բլուրը և լեռը: Ստորոտ, լանջ, գագաթ
5. Ինչո՞վ են զբաղվում մարդիկ հարթավայրերում և լեռներում: Պատմիր ձեր բնակավայրում ապրող մարդկանց զբաղմունքների մասին: Հարթավայրերում մարդիկ զբաղվում են հորղագործությամբ, ծառեր աճացնելով։ Իմ մայրիկի տատիկը Լոռու մարզի Ճոճկան գյուղում շատ ծառեր ունի աճեցրած հիմա մի քանիսը կներկայացնեմ՝ Թթի ծառ, Գիլասի ծառ, նռան ծառ, թուզի ծառ, արքայանարինջի, խաղողի վազ, և այլն։gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 19, 2020 1 MinuteEdit”Հարթավայրեր, բլուրներ, լեռներ”

“We Are Our Mountains” (Armenian: Մենք ենք, մեր լեռները, Menk’ enk’ mer lernerə) is a large monument north of Stepanakert, the capital city of de facto independent and unrecognized Artsakh, but de jure part of Armenia. The sculpture, completed in 1967 by Sargis Baghdasaryan, is widely regarded as a symbol of the Armenian heritage of the region. The monument is made from volcanic tufa and depicts an oldman and woman hewn from rock, representing the mountain people of Karabakh. It is also known as “tatik-papik” (տատիկ-պապիկ) in Armenian, which translates as “Grandmother and Grandfather“. The sculpture is prominent in Artsakh’s coat of arms.^[1]

gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 19, 2020 1 MinuteEdit

Մաթեմատիկա

Պարապմունք 34

Ուղղանկյուն։ Ուղղանկյան պարագծի և մակերեսի հաշվումը

Դասարանական առաջադրանքներ

1․ Ուղղանկյան կողմերից մեկը 3 սմ է, մյուսը` 7սմ: Գտիր ուղղանկյան պարագիծը և մակեեսը։ 2×7+2×3=20

2․Ուղղանկյան կողմերից մեկը 5 սմ է, մյուսը` 9սմ: Գտիր ուղղանկյան պարագիծը և մակեեսը։ 2×9+2×5=28

3․ Ուղղանկյան կողմերից մեկը 25 սմ է, մյուսը` 18սմ: Գտիր ուղղանկյան պարագիծը և մակեեսը։ 2×25+2×18=86

4․Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա մակերեսը 3600 սմ²  է, իսկ կողմերից մեկը՝ 40սմ։ 3600-40×2=3520

5. Ուղղանկյան լայնությունը 23 մ է, իսկ երկարությունը լայնությունից մեծ է 7 մ-ով։ Որքա՞ն է ուղղանկյան մակերեսը։ 23×2+30×2=106

6.Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա լայնության և երկարության գումարը 16 սմ է։ 16+16=32

7. Քառակուսու կողմը 4 մ է։ 3 այդպիսի քառակուսիների կպցնելով իրար ստացվել է ուղղանկյուն։ Գտեք այդ ուղղանկյան մակերեսը։ 3x4x2+4×2=32

8․ Երբ ուղղանկյան լայնությունը մեծացրեցին 5 սմ-ով, իսկ երկարությունը՝ 10 սմ-ով, ապա ստացված ուղղանկյան պարագիծը հավասարվեց 80 սմ-ի։ Որքա՞ն էր ուղղանկյան պարագիծը։ 10+5×2=30

85-30=55

Տնային առաջադրանք

1․ Ուղղանկյան կողմերից մեկը 2սմ է, մյուսը` 6սմ: Գտիր ուղղանկյան պարագիծը: 6×2+2×2=16

2․Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա մակերեսը 2400 սմ²  է, իսկ կողմերից մեկը՝ 30սմ։ 2×30=60 2400-60=2340

3․ Ուղղանկյան լայնությունը 14 մ է, իսկ երկարությունը լայնությունից մեծ է 5 մ-ով։ Որքա՞ն է ուղղանկյան մակերեսը։ 14+5×2=38

4. Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա լայնության և երկարության գումարը 36 սմ է։ 36+36=72gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 18, 2020 1 MinuteEdit”Մաթեմատիկա”

Shushi fortress

Shushi fortress is a fortress surrounding the historical centre of Shushi. Newly established castle town was called “Panahabad fortress” named after Panah Ali Khan who was the founder of the fort. In later years, the city was just called “Fortress”. After a certain period of time, people named it as “Shushi fortress” and later it was simply called “Shushi”. The name of Shushi was probably derived from the name of shosh village which was near the location where the fort was built

Molla Panah Vagif, poet and also the Vizier of Khan of Karabakh, personally supervised and controlled the construction of Shushi fortress. Hasan Ali Khan Garadaghi, the historian of  karabakhkhanate, commented that “Several buildings in Shushi as well as Shusha fortress was built under the direct supervision of Molla Panah Vagif”.

gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 18, 2020 1 MinuteEdit”Shushi fortress”

Մայրենի

1.Կետերի փոխարեն գրի՛ր է կամ ե: Կարդում  եմ,  երգում  ես,    ամենաէժան,  խաղացել  են,  էկրան, խաղացել  ենք,  Էջմիածին,  մանրէ, ամենաերկար, տասներկու, վայրէջք,  տեսել  եք:
2. Կետերի փոխարեն գրի՛ր  օ  կամ ո: Ոսկեզօծվել,   ովքեր,   որդի,  օդաչու,   տնօրեն,  այսօր,  արջաորս,  ով,  մեղմօրոր,   քնքշորեն,  անօգնական:
3. Ոսկեզօծվել, մեղմօրոր, քնքշորեն, վայրէջք, օգտակար, անէանալ (չքվել, անհետանալ) բառերով  փոքրիկ պատմությո՛ւն հորինիր: Ես օդաչու եմ։ Ես անհետացա երկնքում և հանկար նկատեցի, որ իմ ինքնաթիռի շարժիչը փչացավ և ես ընկնելու ընթացքում նակատեցի մի օգտակար մաս և իմ ինքնաթիռը վերանորոգելու համար։ Եվ ես վերցրեցի այն և իմ ինքնաթիռը սարքեցի։ Ետ դառնալուց ասացի շնորհակալություն այդ մասը գետնին գցելու համար։ հgexam2011Մայրենի, Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 18, 2020 1 MinuteEdit”Մայրենի”

Նուկիմ քաղաքի խելոքները: Ավ. Իսահակյան

Մաս 1-ին

Ժամանակով մի քաղաք է եղել՝ նուկիմ անունով: Անունը կա, բայց տեղը մինչև հիմա հայտնի չէ: Այս քաղաքը ցուրտ է եղել՝ երկու ձմեռ, մի ամառ: Մի օր ժողովուրդը հարայ-հրոցով հավաքվում, ափ է առնում քաղաքի առաջավոր մարդկանց դռները.

-Էս քաղաքում էլ ապրել չի լինի, սառանք, ախպեր, սառանք: Ելեք պատգամ գնացեք թագավորի մոտ, գնացեք, թագավորին ասեք, թե որ երկու ամառ, մեկ ձմեռ չանի՝ մենք էս քաղաքում է՜լ մնացողը չենք:

– Ժողովրդի կամքը սուրբ է, – ասում են առաջնորդները, որ քաղաքի խելոքներն են լինում, խորհրդի են նստում և որոշում թագավորի մոտ գնալ խնդրելու և, թագավորի սիրտը շահելու համար էլ մի քսակ ոսկի նվեր են տանում ժողովրդի կողմից: Շինում են մի երկար նիզակ, նիզակի ծայրից կախում են քսակը և «քագավոր, որտեղ ես, գալիս ենք քեզ մոտ», ասում են քաղաքի առաջավորներն ու ճամփա ընկնում:

Մի ավանի միջով անցնելիս տեսնում են խանութպանին մեկը կրակի բոցի պես մի բան է ծախում: Դրա տեսքը շատ է հրապուրում Նուկիմ քաղաքի պատգամավորներին:

– Էտ ի՞նչ ես ծախում, ախպեր, – հարցնում են նրանք:

– Տաքդեղ, – պատասխանում է խանութպանը:

Առաջին անգամն են տեսնում տաքդեղը, առաջին անգամն են լսում տաքդեղ անունը:

-Ուտելու բա՞ն է, – հարցնում են նրան:

– Ուտելու բան է, բա՜ ոնց, – պատասխանում է խանութպանը:

– Որ էտպես է, մի կշեռք էտ ասածիցդ տուր:

Ավագ պատգամավորը տաքդեղից մի հատ կծում է, բերանը մրմռում է, աչքերը արցունքոտվում են, նետում է մյուսին, սա էլ մի կտոր կծում է, նետում է մյուսին: Էսպես մինչև վերջին պատգամավորը: Բերանները մրմռալով, աչքերը արցունքոտելով, խանութպանին հայհոյելով՝ շարունակում են ճանապարհը: Մի ուրիշ ավանով անցնելիս տեսնում են խանութպանի առաջ սալաների վրա դարսված… չեն իմանում ինչ:

– Էտ ի՞նչ ես ծախում, ախպեր:

– Խաղող:

Առաջին անգամն են տեսնում խաղողը, առաջին անգամն են լսում խաղողի անունը:

– Ուտելու բա՞ն է,- հարցնում են նրանք:

– Էն էլ ոնց, – պատասխանում է խանութպանը:

– Դե, մի կշեռք տո՛ւր:

Վճարում են, առնում, ուտում, համը բերաններն է մնում: Շրթունքները լիզելով, խանութպանին օրհնելով` շարունակում են ճանապարհը:

Մաս 2-րդ

Մի ուրիշ ավանով անցնելիս տեսնում են խանութպանի մոտ կտոր-կտոր ճերմակ բաներ:

– Էդ ի՞նչ ես ծախում:

– Շաքար:

Շաքա՞ր….Ո՛չ տեսել էին, ո՛չ լսել:

– Ուտելու բա՞ն է,- հարցնում են նրանք:

– Էն էլ ոնց:

– Դե, մի կշեռք տո°ւր:

Վճարում են, առնում, կռթկռթալով ուտում, համը բերաններն է մնում:

Գնում են, գնում, գիշերը վրա է հասնում: Նիզակը տնկում են գետնի մեջ, քսակով ոսկին ամրացնում նիզակին, իրենք պառկում են շուրջը, միամիտ քնում: Գողը ինչպե՞ս կարող է բարձրանալ վերև, նիզակի ծայրից կախված քսակը առնել, իսկի խելքի մոտ բա՞ն է:

Հակառակի պես գիշերը մի ճամփորդ է անցնում էդ տեղերով, տեսնում է մի տնկած ձողի շուրջը մարդիկ անուշ քնել են: Վեր է նայում` ձողի ծայրից μան է կախված: Վար է բերում ձողը, բաց անում քսակը, մեջը՝ դեղին ոսկի: Ոսկին դատարկում է իր խուրջինի մեջ, փոխարենը քսակի մեջ խիճ ու ավազ է լցնում, ձողը նորից կանգնեցնում:

Առավոտը Նուկիմ քաղաքի խելոքները շարունակում են իրենց ճանապարհը: Հարցնելով հասնում են թագավորանիստ քաղաքը: Մայրաքաղաքի դռան մոտ նստում  են, ծախսերի հաշիվ են տեսնում, որ գումարը իրար մեջ արդար բաժանեն:

Ավագ պատգամավորն ասում է.

— Էն կարմիր բանը, որ ես կերա, քեզ գցեցի, դու կերար մեկէլին գցեցիր` մեկ արծաթ, էն բանը, որ աստված շինել էր, մենք քանդեցինք` մեկ արծաթ. էն բանը, քանց ձյուն ճերմակ էր, քանց մոր կաթ անուշ` երկու արծաթ:

Հաշիվը տեսնելուց հետո գնում  են թագավորի դռանը կանգնում: Դռնապանը իմաց է տալիս պալատականներին, սրանք էլ թագավորին, թե Նուկիմ քաղաքից պատգամավոր են եկել: Թագավորը հրամայում է ներս կանչել նրանց:

Պատգամավորները թագավորին գլուխ են տալիս և բարև բռնած կանգնում են: Ավագ պատգամավորը քսակը մոտեցնում է թագավորին և ասում.

– Թագավո՛րն ապրած կենա, մենք Նուկիմ քաղաքի ժողովրդի կողմից ենք եկել խնդրանքով: Էս մի քսակ ոսկին էլ ժողովրդի կողմից քեզ նվեր ենք բերել: Մեր քաղաքը շատ ցուրտ քաղաք է. երկու ձմեռ, մեկ ամառ: Թե որ երկու ամառ, մեկ ձմեռ չանես, էլ մեր քաղաքում մենք մնացողը չենք, լավ իմացած լինես:

Մյուս պատգամավորները գլխով հաստատում են նրա ասածը:

Թագավորի գանձապահը, որ վերցրել էր քսակը, թագավորի ականջին փսփսում է, թե ոսկու տեղ խիճ ու ավազ է:

Թագավորը մտածում է` սրանք նպատակո՞վ են ոսկու տեղ խիճ ու ավազ բերել, թե՞ միամիտ սրտով: Փորձելու համար հրամայում է` նրանց առաջ մի մատուցարան սև սալոր դնեն` սև բոլոջների հետ խառը: Պատգամավորները վրա են պրծնում. ավագ պատգամավորն ասում է.

– Տղե՛րք, առաջ ոտավորն ուտենք` չփախչեն, անոտը մեր ծառան է:

Թագավորը տեսնում է նրանց խելքի չափը և դառնալով նրանց` ասում է.

– Գնացե՛ք ձեր տները, մինչև տեղ հասնեք, մեկ էլ ամառը եկած կլինի:

– Թախտիդ հաստատ մնաս, – ասում են պատգամավորները և ուրախ-զվարթ վերադառնում են իրենց քաղաքը:gexam2011Մայրենի, Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 17, 2020 1 MinuteEdit”Նուկիմ քաղաքի խելոքները: Ավ. Իսահակյան”

Ապարներ և օգտակար հանածոներ

Երկրագնդի արտաքին պինդ շերտը, որի վրա մենք ապրում ենք, կազմված է զանազան նյութերից՝ ավազից, կավից, խճից, քարից և այլն: Այդ բոլորը ապարներ են: Կավիճը, որով մենք գրում ենք կամ նկարում, նույնպես ապար է: Ապարներ են նաև մեզ ծանոթ բազալտը և տուֆը, որոնք օգտագործում են տարբեր շենքեր կառուցելու համար: Երկրի ընդերքում թաքնված են բազմատեսակ  ապարներ ու հանքային նյութեր, որ մարդիկ  օգտագործում են տարբեր կարիքների համար: Ապարների այն տեսակները, որոնք մարդն օգտագործում է զանա­զան նպատակներով, կոչվում են օգտակար հանածոներ: Օգտա­կար հանածոները լինում են մետաղային, վառելիքային, շինարարա­կան:
Մետաղային օգտակար հանածոները ձուլում  են և ստանում են տարբեր մետաղներ: Այդ հանածոներից է երկաթի հանքաքարը: Դրանից ձուլում են թուջ (չուգուն) և պողպատ, որոնցից էլ պատրաստում են խողովակ, ավտոմեքենա, տրակտոր, նավ, հաստոց և այլն:
Մետաղներ են նաև պղինձը, ալյումինը, ոսկին, արծաթը, որոնք տարբեր գույնի են:
Ոսկին և արծաթը թանկարժեք մետաղներ են:
Վառելիքային հանածոներից են նավթը, քարածուխը, այրվող գազը, տորֆը: Սրանք այն օգտակար հանածոներն են, որոնցից ջերմություն և էլեկտրաէներգիա են ստանում: Առանց վառելիքի չեն կարող աշխատել ավտո­մեքենաները, տրակտորները, ինքնաթիռները: Վառելիքից ստացված էլեկտրաէներգիայի շնորհիվ աշխատում են գործարաններն ու ֆաբրիկաները:  Վառելիքով ձմռանը տաքացվում են մեր բնակարանները:
Շինանյութերը մարդու կողմից շինարարության մեջ օգտագործվող ապարներն են: Դրանցից են տուֆը, բազալտը, գրանիտը, մարմարը, ավազը, խիճը:
Տուֆը թեթև և շատ դիմացկուն շինանյութ է: Այն լինում է տարբեր գույնի: Տուֆից կառուցվում են բնակելի շենքեր: Տուֆը Հայաստանում ամենաշատ օգտագործվող շինաքարն է:Պետք է միշտ հիշել, որ օգտակար հանածոների պաշարները բնության մեջ անսպառ չեն, և անհրաժեշտ է խնայողաբար օգտագործել դրանք:
Հայաստանում հանդիպող օգտակար հանածոներից են պղինձը, ոսկին, երկաթը, քարաղը, տուֆը, բազալտը, մարմարը, փիրուզը, օբսիդիանը և այլն:

Առաջադրանք
Խմբավորի՛ր  օգտակար հանածոները.
Օգտակար հանածոներ- պղինձ, ոսկի, արծաթ, այլումին, նավթը, քարածուխը, այրվող գազը, տորֆը, տուֆը, բազալտը, գրանիտը, մարմարը, ավազը, խիճը:
Տուֆը:    gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 17, 2020 1 MinuteEdit”Ապարներ և օգտակար հանածոներ”

Բեկյալ, բեկյալ գծի երկարություն

1․Ինչպիսի բեկյալ է նկարված։ Փակ

2․ Տարբերակներից որում է պատկերված ինքնահատվող բեկյալ։

Պատկեր 1․

Պատկեր 2․ V

Պատկեր 3․

3․ Գտնել ABCDE բեկյալի երկարությունը, եթե AB=11սմ, BC=5 սմ, CD=8 սմ, DE=14 սմ:

Լուծում՝ ABCDE= DE+AB + CD+BC=14+11+8+5=38

Պատասխան՝ 38

4.  Գտնել ABCD բեկյալի երկարությունը՝ արտահայտված սանտիմետրով։ Եթե AB=20դմ, BC=50 դմ, CD =80դմ

Լուծում՝ ABCDE=AB+BC+CD=20+50+80=150

Պատասխան՝150

5.Արփին ճաշի համար աղցան պատրաստեց: Մեկ բաժին աղցանի համար պետք է 3 լոլիկ, 2 վարունգ, 1 պղպեղ: Քանի՞ լոլիկ, վարունգ և պղպեղ օգտագործեց Արփին 8 բաժին աղցան պատրաստելու համար: 3+2+1=6×8=48

6․ Տարբեր թվանշաններով գրվող ամենափոքր քառանիշ թվի հարյուրավորների կարգում ի՞նչ թվանշան է գրված: 0

7․ Օգտագործելով թվաբանական գործողության նշանները՝ հինգ մեկերի միջոցով ստացեք 100: 111-11=100

Տնային առաջադրանքներ

1․Ինչպիսի բեկյալ է նկարված։ Բաց

2․ Գտնել ABCDE բեկյալի երկարությունը, եթե AB=14սմ, BC=4սմ, CD=9 սմ, DE=16սմ:

ABCDE=AB+BC+CD=14+4+9=27

3․ Գտնել ABCD բեկյալի երկարությունը՝ արտահայտված միլիմետրով։ Եթե AB=5սմ, BC=7սմ, CD =9սմ։ ABCD=AB+BS+CD=5+7+9=21gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 16, 2020 1 MinuteEdit

Իմ կարդացած գիրքը

Իմ կարդացած գիրքը Հարրի Փոթեր գիրքն է, բայց ես կարդացել եմ դրա 1-2 մասերը։

Հեղինակը՝ Ջոան Ռոուլինգ։

Ինձ դուր եկած հատվածը այն է երբ նկարագրվում է Հարրի Փոթերը։

Գլխավոր հերոսներն են՝ Հարրի Փոթեր, Ռոնադ Ուիզլի, Հերմիոնա Գռեինջեռ, Ալբուս Դամբլդոր և Վոլան Դեմորդ

Նրանց մասին՝ Հարրին ամենահզոր բարի կախարդն էր, շատ էր սիրում դժվարություններ և հետաքրքրաշարժ էր նաև շատ խիզած էր։

Ռոնը շատ խիզախ էր և շատ էր սիրում զվարճանալ նաև վախենում եր սարդերից։

Հերմիոնան բոլորի մասին մտածում էր և շատ խելացի նաև շատ զգույշ։

Ալբուսը նրանց դպրոցի տնորենն էր և նա ամենաանվախներ էր։

Եվ վերջապես Վոլան Դեմորդը նա ամենա հզոր չար կախարդն էր ամեն ինչ պատրաստ էր տալ հանուն իր հախթանակի։

Իմ կարդացած գիրքը շատ լավն էր ես այն շատ հետաքրքրությամբ էի կարդում։ Այն կախարդության մասին էր և ընկերության։ Նաև այնտեղ դպրոց կար որտեղ սովորեցնում էին կախարդություն անել և կոչվում էր Հոգվրթս։ Ձեզ խորհուրդ կտամ որպեսզի դուք էլ նայեք։ Չեք փոշմանի։

Գովազդ՝ Հարրի Փոթերին կարող եք ծանոթանալ ոչ միայն գրքով նաև ֆիլմով ֆիլմը և գիրքը կազմված են 7 մասերից։ Խորհուրդ կտամ ձեզ կարդալ և դիտել։gexam2011«Իմ գրադարանը», ՄայրենիLeave a commentNovember 12, 2020 1 MinuteEdit”Իմ կարդացած գիրքը”

Школа моей мечты

Школа моей мечты – то школа, где естъ преданные учителя. А мои учителя именно такие. Школе должны проходитнтакие предметы как: Роботостроительство, шахматы, бокс, карате, Кунгфу, математика, Армянский язык, Русский язык, Английский язык, природоведение отечествознание, велосипед, плавание.gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 10, 2020 1 MinuteEdit”Школа моей мечты”

Մայրցամաքներ և օվկիանոսներ․ամփոփիչ առաջադրանք

Լրացնել բաց թողնված բառերը՝

Օվկիանոսները չորսն են՝ Խաղաղ , Հնդկական,  Ատլանտյան և Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոսները: Ամենամեծը  օվկիանոսն է: խաղաղ

Ամենափոքրն ու ամենածանծաղը Հյուսիսային սառուցյալ օվկիա­նոսն է:

Սահարան աշխարհի ամենամեծ անապատն է:

Նեղոսը  աշխարհի ամենաերկար գետն է:

Օվկիանոսների ջրերով շրջապատված ընդարձակ ցամաքները կոչ­վում են կղզիներ: Մայրցամաքները կոչվում են՝ Եվևրասիան, Աֆրիկան, Ամերիկա, Ավստրալիա, Անտարկտիդա: Ամենամեծը Եվրասիան է:  Միակ մայրցամաքը, որը ծածկ­ված է հսկա սառույցի շերտով, Անտարկտիդան է։ Այստեղ մշտական բնակիչներ չկան: Իսկ ամենափոքր մայրցամաքը Ավստրալիան է:gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentNovember 9, 2020 1 MinuteEdit”Մայրցամաքներ և օվկիանոսներ․ամփոփիչ առաջադրանք”

Աշնան մասին

Աշունն է իչել աշուն է ծախկել,

շուրջս է ոսկի տերևներնեն ոսկեզոծվել

երեխաներնն են իչել բակ նրանց ճվճվոցով

բոլորը ուրախ են բոլորը երջանիկ են

բացի մեկ տղայից նա նստելեր էր ծառի տակ և

լաց լինում։ Մոտեցա ես և հարցրեցի նրան թե

ինչ է եղել և նա պատասխանեց, որ նրա հետ

ոչվոք չի խաղում և ես ասացի նրան արի աշնանային

տերևներ հավաքենք և նա համաձայնեց և սկսեց

աշնան հետ միասին զվարճանալ։gexam2011Մայրենի, Ուսումնական նյութերLeave a commentOctober 29, 2020 1 MinuteEdit”Աշնան մասին”

Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է

Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է,

Ոսկի են թվում տերև ու ճյուղ,

Ուր որ նայում ես, դեղին բոցեր են,

Դեղին հրդեհ է և դեղին ծուխ:

Ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը

Աշնան քամուն են ծափահարում:

Քամին է այս ծով գանձերի տերը,

Այս ոսկու տերը՝ մեծահարուստ:

Հարցեր և առաջադրանքներ

Ինչպե՞ս ես հասկանում հետևյալ պատկերը.

Ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը Աշնան քամուն են ծափահարում: Հասկանում եմ, որ ասում է՝ ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը Աշնան քամուն են գովում։

2. Ո՞ր պատկերն է քեզ ավելի շատ դուր գալիս: Պատասխանդ հիմնավորի՛ր:

Ինձ դուր է գալիս “ոսկի են թվում տերև ու ճյուղ, Ուր որ նայում ես, դեղին բոցեր են”։

Ինչո՞վ է աչքի ընկնում բանաստեղծությունը՝ գույնո՞վ, ձայնո՞վ, թե՞ շարժումով:

Դո՛ւրս գրիր այն տողերը, որտեղ “գույն” կա:

Ուր որ նայում ես, դեղին բոցեր են, դեղին հրդեհ է և դեղին ծուխ:

Գրի՛ր, թե տրված բառերի  մեջ քանի՞ տառ, քանի՞ հնչյուն կա:

Ոսկեզօծվել-10 տառ 11 հնչյուն

տերև– 4 տառ 5 հնչյուն

ոսկի– 4 տառ 5 հնչյուն

ջրվեժ– 5 տառ 5 հնչյուն

5. Բանաստեղծությունը գրավոր պատմի՛ր և նկարի՛ր:

Բանաստեղծությունը աշնան մասին է։ Այնտեղ ասվում է, որ աշունը շատ գեղեցիկ է, ամեն տեղ փայփլում է, տերևները ոնց որ բոցեր լինեն, աշնան քամին է այս բոլոր գանձերի տերը։

gexam2011Մայրենի, Ուսումնական նյութերLeave a commentOctober 28, 2020 1 MinuteEdit”Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է”

Ավստրալիա

Ավստրալիան միակ մայրցամաքն է, որի ողջ տարածքը պատկանում է մեկ պետության։ Այստեղ են բնակվում պարկավորները՝ կաթնասունները, որոնք իրենց ձագուկներին պահում են փորի վրայի պարկում։ Թռչուններից ամենամեծը էմու ջայլամն է, ամենագեղեցիկը՝ դրախտահավը։ Ավստրալիայի արևելյան ափի երկայնքով ձգվող Մեծ արգելախութն աշխարհի ամենամեծ կորալյան խութն է։

Այս տարածաշրջանը ներառում է Ավստիալիան, Նոր Զելանդիան, Պապուա Նոր Գվինեան և հազարավոր կղզիներ, որոնք ձգվում են Խաղաղ օվկիանոսում: Սա աշխարհի ամենանոսր բնակեցված շրջաններից է: Որոշ երկրներ կազմված են հարյուրավոր կղզիներից:

Զարմանալի փաստեր

Ամբողջ տարածքը պատկանում է 1 պետության:

Մեծ արգելախութը աշխարհի ամենամեծ կորալյան խութն է:

Ուլուրուն ամենամեծ մերկ ժայռաբեկորն է:

Պապուա Նոր Գվինեայում ապրում են 700 ցեղեր:

Բնիկներն Ավստրալիա են եկել 40.000 տարի առաջ:

Առաջադրանք 

Լրացնել բաց թողած բառերը

Ամենափոքր մայրցամաքը Ավստրալիան է։ Ավստրաիան միակ մայրցամաքն է, որի ողջ տարածքը պատկանում է մեկ պետության։ Այստեղ են բնակվում պարկավորները՝ կաթնասունները, որոնք իրենց ձագուկներին պահում են փորի վրայի պարկում։ Թռչուններից ամենամեծը Էմու ջայլամն է, ամենագեղեցիկը՝ դրախտահավը։ Ավստրալիայի արևելյան ափի երկայնքով ձգվող Մեծ արգելախութն աշխարհի ամենամեծ կորալյան խութն է։

Այս տարածաշրջանը ներառում է Ավստիալիան, Նոր Զելանդիան, Պապուա Նոր Գվինեան և հազարավոր կղզիներ, որոնք ձգվում են Խաղաղ օվկիանոսում: Սա աշխարհի ամենանոսր բնակեցված շրջաններից է: Որոշ երկրներ կազմված են հարյուրավոր կղզիներից:gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentOctober 26, 2020 1 MinuteEdit”Ավստրալիա”

Русский

ПОСЛЕТЕКСТОВЫЕ ВОПРОСЫ И ЗАДАНИЯ

1. Ответьте на вопросы:
2. Почему роза так долго не решалась показать себя миру? Она хотела быть красивой.
3. Как Маленький принц заботился о розе? Накрывал банкой, поливал ее.
4. Чего боялась роза и как Маленький принц решил её проблему? Боялась тигра, а Маленький принц накрывал банкой.
5. В чём сложность характера прекрасной розы? Она была самовлюбленной, думала только о себе.
6. Почему принц чувствовал себя несчастным, несмотря на то, что полюбил розу? Потому что Маленький принц оставил розу и ушел со своей планеты.
7. Что, по мнению принца, нужно делать вместо того, чтобы слушать цветы? Нужно заботиться о своей планете.
8. Почему роза назвала себя глупой? Потому что пожалела, что не говорила о своей любви.
9. Как роза показала свою гордость? Она не хотела, чтобы Маленький принц видел, как она плачет.
10. Какие выражения несут основной смысл этих двух глав?

Ничего я тогда не понимал! Надо было судить не по словам, а по делам. Она дарила мне свой аромат, озаряла мою жизнь. 

— Да, да, я люблю тебя, — услышал он. — Моя вина, что ты этого не знал. Да это и не важно. Но ты был такой же глупый, как я. Постарайся быть счастливым…

2. Выполните задания:

№1. Найдите в тексте существительные мужского (он мой), женского (она моя) и среднего (оно моё) рода (от 5 до 10) и выпишите их в таблицу:

он мой	она моя	оно моё
цветок	планета	зерно
принц	трава	Чудо
лепесток	красата	солнце
вечер	кокетка	Утро
…	…	…

№2. Образуйте форму множественного числа существительных.
Пример: принц – принцы.

цветок –цветы
лепесток –лепестки
трава –травы
вечер –вечера
глаз –глазы
росток –растки
бутон –бутоны
краска –краски
день –дни
лепесток – лепестки
тигр –тигры
планета –планеыgexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentOctober 25, 2020 1 MinuteEdit”Русский”

Առաջադրանք ծիրանի ծառը

Ծիրանի ծառը: Վիլյամ Սարոյան

Մաս առաջին

Յուլիսիս Մաքոլին շատ վաղ արթնացավ և արևի տակ առաջին ճառագայթների տակ թռչկոտելով գնաց կով ունեցող հարևանի բակի ուղղությամբ։ Բակ հասնելով, Յուլիսիսը տեսավ կովը։ Փոքրիկ տղան կանգնեց և երկար դիտում էր։ Վերջապես կովատերը դուրս եկավ տնակից՝ ձեռքին մի դույլ և մի աթոռակ։ Մարդը մոտեցավ կովին և սկսեց կթել։ Յուլիսիսը ավելի մոտեցավ և կանգնեց մարդու ճիշտ ետևը։ Եվ, որովհետև դեռևս լավ չէր տեսնում, նա ծունկի եկավ համարյա կովի տակ։ Մարդը տղային տեսավ, բայց ոչինչ չասաց։ Նա շարունակեց կթել։ Իսկ կովն ահա շրջվեց և նայեց Յուլիսիսին, Յուլիսիսն էլ նայեց կովին։ Ըստ երևույթին, կենդանուն դուր չեկավ տղայի այդքան մոտ լինելը։ Յուլիսիսը ելավ կովի տակից, հեռացավ և շարունակեց դիտել։  Կովը իր հերթին նայում էր Յուլիսիսին այնպես, որ փոքրիկ տղան հասկացավ, որ իրենք բարեկամացան։Continue reading“Առաջադրանք ծիրանի ծառը”gexam2011Մայրենի, Ուսումնական նյութերLeave a commentOctober 18, 2020 1 MinuteEdit”Առաջադրանք ծիրանի ծառը”

Մաթեմատիկա

Տեքստային բնույթի հետաքրքրաշարժ խնդիրներ

Դասարանական և տնային առաջադրանքներ․

1․ Երեք արկղում կա 127կգ խնձոր։ Առաջին արկղում կա 12կգ-ով ավելի, քան երրորդում։ Երկրորդում կա 8կգ-ով պակաս, քան երրորդում։ Որքա՞ն խնձոր կա արկղերից յուրաքանչյուրում։ 

Լուծում։  (127-12+8):3=41

2․ Երեք թվերի գումարը 5418 է։ Առաջին թիվը 333-ով մեծ է երրորդից։ Երկրորդ թիվը 444-ով փոքր է երրորդից։ Որո՞նք են այդ թվերը։ 

5418:3=1806 1806+333=2139 1806+444=2250

3․ Տատիկը գուլպաներ գործելու համար օգտագործեց 140մ թել՝ կապույտ, կարմիր և սպիտակ գույների։ Կապույտը 25մ-ով երկար էր կարմիրից։ Սպիտակը 14մ-ով կարճ էր կարմիրից։ Յուրաքանչյուր գույնից քանի՞ մետր թել է օգտագործել տատիկը։ 140-25-14=129 129:3=43-կարմ 43+25=68-կապ 43-14=29-սպի

4․ Երեք թվերի գումարը 3456 է։ Առաջին թիվը 345-ով մեծ է երկրորդից, իսկ երկրորդը 612-ով փոքր է երրորդից։ Որո՞նք են այդ թվերը։ 3456-612-345=3187 3187:3=1062 1062+345=1407 1062-612=450

5․ Երեք պարկերում կա 135կգ ցորեն։ Առաջինում կա 15կգ-ով ավելի, քան երկրորդում , իսկ երրորդում՝ 12կգ-ով պակաս, քան երրորդում։ Որքա՞ն ցորեն կա յուրաքանչյուր պարկում։  135:3=45 45+15=60 45-12=33gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentOctober 17, 2020 1 MinuteEdit”Մաթեմատիկա”

Էպոսներ

Առյուծ Մըհերը, զարմով դյուցազուն,

Քառասուն տարի իշխում էր Սասուն.

Իշխում էր ահեղ, ու նըրա օրով

Հավքն էլ չէր անցնում Սասմա սարերով։

Սասմա սարերից շա՜տ ու շատ հեռու

Թնդում էր նրա հռչակն ահարկու,

Խոսվում էր իր փառքն, արարքն անվեհեր.

Հազար բերան էր — մի Առյուծ-Մհեր։

***

— Ով քընած եք՝ արթուն կացե՜ք,

Ով արթուն եք՝ ելե՜ք, կեցե՜ք,

Ով կեցել եք՝ զենք կապեցե՜ք,

Զենք եք կապել՝ ձի թամբեցե՜ք,

Ձի եք թամբել՝ ելե՜ք, հեծե՜ք,

Հետո չասեք՝ թե մենք քընած —

Դավիթ գող-գող եկավ, գընաց…

***

Դարձե՛ք եկած ճանապարհով

Ձեր հայրենի հողը Մըսրա.

Բայց թե մին էլ զենք ու զոռով

Վեր եք կացել դուք մեզ վըրա,

Հորում լինեն քառսուն գազ խոր

Թե ջաղացի քարի տակին, —

Կելնեն ձեր դեմ, ինչպես էսօր,

Սասմա Դավիթ, Թուր-Կեծակին։

Էն ժամանակ աստված գիտի,

Ով մեզանից կըլնի փոշման.

Մե՞նք, որ կելնենք ահեղ մարտի,

Թե՞ դուք, որ մեզ արիք դուշման։gexam2011Մայրենի, Ուսումնական նյութերLeave a commentOctober 14, 2020 1 MinuteEdit”Էպոսներ”

Ծիրանի ծառը

Ծիրանի ծառը: Վիլյամ Սարոյան

Մաս առաջին

Յուլիսիս Մաքոլին շատ վաղ արթնացավ և արևի տակ առաջին ճառագայթների տակ թռչկոտելով գնաց կով ունեցող հարևանի բակի ուղղությամբ։ Բակ հասնելով, Յուլիսիսը տեսավ կովը։ Փոքրիկ տղան կանգնեց և երկար դիտում էր։ Վերջապես կովատերը դուրս եկավ տնակից՝ ձեռքին մի դույլ և մի աթոռակ։ Մարդը մոտեցավ կովին և սկսեց կթել։ Յուլիսիսը ավելի մոտեցավ և կանգնեց մարդու ճիշտ ետևը։ Եվ, որովհետև դեռևս լավ չէր տեսնում, նա ծունկի եկավ համարյա կովի տակ։ Մարդը տղային տեսավ, բայց ոչինչ չասաց։ Նա շարունակեց կթել։ Իսկ կովն ահա շրջվեց և նայեց Յուլիսիսին, Յուլիսիսն էլ նայեց կովին։ Ըստ երևույթին, կենդանուն դուր չեկավ տղայի այդքան մոտ լինելը։ Յուլիսիսը ելավ կովի տակից, հեռացավ և շարունակեց դիտել։ Կովը իր հերթին նայում էր Յուլիսիսին այնպես, որ փոքրիկ տղան հասկացավ, որ իրենք բարեկամացան։Continue reading“Ծիրանի ծառը”gexam2011Մայրենի, Ուսումնական նյութերLeave a commentOctober 14, 2020 1 MinuteEdit”Ծիրանի ծառը”

Հայկ և Բելի մասին տեղեկություններ

Հայկ նահապետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանիցJump to navigationJump to search

Հայկ Նահապետ
Հայքի հիմնադիր արքա
Հաջորդող	Արամանյակ
Տոհմ	Հայկազունիներ
գերիշխան
Հայր	Թորգոմ
Երեխաներ	Արամանյակ, Մանավազ Հայկազունի, Ապահ Հայկազունի, Մեհեկան, Քաղոց և Խոռ Հայկազունի

Continue reading“Հայկ և Բելի մասին տեղեկություններ”gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentOctober 14, 2020 1 MinuteEdit”Հայկ և Բելի մասին տեղեկություններ”

Մաթեմատիկա

Պարապմունք 16

Բազմանիշ թվի բաժանում միանիշ թվի վրա։ Բաժանման ստուգումը բազմապատկումով

Դասարանական առաջադրանքներ․

1․ Կատարի՛րբաժանումևարդյունքըստուգի՛րբազմապատկումով․

Օրինակ՝ 153։3=51

Սյունակաձև

Ստուգում՝

196:7=28

Սյունակաձև

Ստուգում․

168:3=56

Սյունակաձև

Ստուգում․

192:4=48

Սյունակաձև

Ստուգում․

835։5=167

Սյունակաձև

Ստուգում․

228:6=38

Սյունակաձև

Ստուգում․

Տնային առաջադրանքներ

1․ Կատարի՛րբաժանումևարդյունքըստուգի՛րբազմապատկումով․

423:9=47

Սյունակաձև

Ստուգում․

304:2=

Սյունակաձև

Ստուգում․

234:3=78

Սյունակաձև

Ստուգում․

416:8=52

Սյունակաձև

Ստուգում․

gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentOctober 12, 2020 6 MinutesEdit”Մաթեմատիկա”

Երևան- Սարդարապատ

gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentOctober 9, 2020 1 MinuteEdit”Երևան- Սարդարապատ”

Մաթեմատիկա

Հանում։ Հանման ստուգումը գումարումով

Եթե տարբերությանը գումարենք հանելին ու  ստանանք նվազելին, ապա   այն ճիշտ է  կատարված, իսկ եթե ոչ, ապա սխալ է։

Նվազելի

–

հանելի

=

տարբերություն

4567

–

3569

=

998

Դասարանական առաջադրանքներ.

1․ Կատարի՛ր հանում և արդյունքը ստուգի՛ր գումարումով։

Օրինակ՝ 4567-3569=998

–	4՛	5՛	6՛	7		Ստուգում՝	+	3	5	6	9
	3	5	6	9					9	9	8
		9	9	8				4	5	6	7

785-385

–				7	8	5	Ստուգում՝	+					4	0	0
				3	8	5							3	8	5
				4	0	0							7	8	5

672-660

–				6	7	2	Ստուգում՝	+						1	2
				6	6	0							6	6	0
					1	2							6	7	2

45844-8158

–			4	5	8	4	4	Ստուգում՝	+			3	7	6	8	8
				8	1	5	6						8	1	5	6
			3	7	6	8	8					4	5	8	4	4

90126-9008

–			9	0	1	2	6	Ստուգում՝	+				8	1	1	1	8
				9	0	0	8							9	0	0	8
			8	1	1	1	8						9	0	1	2	6

2. Գումարումով ստուգի՛ր ճի՞շտ է արդյոք կատարվել հանումը։

Օրինակ՝ 5555-99=5456 — ճիշտ է

Ստուգում՝	+		5	4	5	6
					9	9
			5	5	5	5

25252-7897=17355

Ստուգում՝	+		1	7	3	5	5
				7	8	9	7
			2	5	2	5	2

90000-7777=82223

Ստուգում՝	+		8	2	2	2	3
				7	7	7	7
			9	0	0	0	0

71587-42786=28801

Ստուգում՝	+		2	8	8	0	1
			4	2	7	8	6
			7	1	5	8	7

3․  350 նստատեղ ունեցող ինքնաթիռն ունի 2 սրահ։ Առաջին սրահի նստատեղերը 46-ով քիչ են երկրորդ սրահի նստատեղերից։ Քանի՞ նստատեղ կա առաջին սրահում։  350:2-46=129

Տնային առաջադրանքներ.

1․ Կատարի՛ր հանում և արդյունքը ստուգի՛ր գումարումով։

2509-1598

–			2	5	0	9	Ստուգում՝	+					9	1	1
			1	5	9	8						1	5	9	8
				9	1	1						2	5	0	9

  10456-5987

–		1	0	4	5	6	Ստուգում՝	+				4	4	6	9
			5	9	8	7						5	9	8	7
			4	4	6	9					1	0	4	5	6

1456-999

–			1	4	5	6	Ստուգում՝	+					4	5	7
				9	9	9							9	9	9
				4	5	7						1	4	5	6

2. Ըստ օրինաչափության, տրված թվերից հետո գրի՛ր ևս երեք թիվ։

8, 7, 15, 22, 37, 59, 96, 155

5, 7, 12, 19, 31, 50, 81, 131gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentOctober 6, 2020 1 MinuteEdit”Մաթեմատիկա”

Փիլոսը

1.Ստեփան Զորյանի «Փիլոսը» հեքիաթը:

2.Բացատրի՛ր հետևյալ բառերը, արտահայտությունները. 

գյուղացու մեկը– մի գյուղացի

գլխով անցածը– իր հետ պատահածը

պարի տաք ժամանակը- թեժ պարի ժամանաք

«հայ-հույ» անել- վախացնել

շունչը իրեն քաշել- շունչը պահել

  վազելը մեկ անել – փախնել

հանդ- անտառ

հանդիմանել- նախատել

գավազան- տերտերի փայտ:

3.Հեքիաթը բաժանի՛ր փոքր մասերի և յուրաքանչյուր մասի համար վերնագիր մտածի՛ր

Փիլոսը – ասեղն

Փիլոսը և կատուն

Փիլոսը և նապաստակը

Փիլոսը և մեռելը

Փիլոսը հարսանիքը և տերտերը

Փիլոսը և արջը։

Խորհուրդ Փիլոսին

Փիլոս՛ եթե ուզում ես քեզ բոլորը չասեն հիմար ապա հետեվիր իմ խորհրդին։ Մի բան անլուց առաջ մտածիր նոր արա այդ դեպքում եթե նույնիսկ սխալ բան մտածես հեշտ կկարողանաս տակից դուրս գալ, մի բանել՝ եղիր ուշադիր։

gexam2011Մայրենի, Ուսումնական նյութերLeave a commentOctober 5, 2020 1 MinuteEdit”Փիլոսը”

Լրացուցիչ աշխատանք (մաթեմատիկա)

 Եթե ունեցածս փողը կրկնապատկեմ և 6դրամ ավելացնեմ, 40դրամ կստացվի։ Ինչքա՞ն փող ունեմ։

17×2+6=40 40:2-6=14

10․ Երկու մառաններում 1183 շիշ գինի կա, առաջինում երկրորդից 183-ով ավելի է։ Ամեն մառանում քանի՞ շիշ գինի կա։ 683+500=1183

9․ Երեք ծառայող 9510դրամ ստացան։ Եթե առաջինը 410 դրամով պակաս ստանար, երկրորդը՝ 250-ով ավելի, իսկ երրորդը՝ 680-ով պակաս, բոլորը հավասար վարձատրված կլինեին։ Յուրաքանչյուրը ինչքա՞ն ստացավ։

9510:3=3170 3170+410=3580 3170-250=2920 3170+680=3850

8․ Եթե անհայտ թիվը կրկնապատկենք, ստացվածը 64-ից 8միավորով մեծ կլինի։ Գտե՛ք անհայտ թիվը։

(64+8):2=36

7. 86մ կտավը բաժանեք 2 այնպիսի մասերի, որ մեկը մյուսից 16մ-ով երկար լինի։

(86-16):2

6․ Արեգն իր մտապահած թիվը բազմապատկեց 3-ով, ստացված թվին գումարեց 7 ու արդյունքը բաժանելով 2-ի ստացավ 20: Գտնել Արեգի մտապահած թիվը

11

5․  Մի շարքում կանգնած են Անին, Դավիթը, Սյուզին, Նարեկը և Արենը: Անին գտնվում է Սյուզիից ձախ, բայց Նարեկից աջ: Նարեկն ու Արենը իրար կողք կանգնած չեն, իսկ Դավիթը չի գտնվում ո՛չ Նարեկի կողքը, ո՛չ Արենի կողքը, ո՛չ էլ Անիի կողքը: Ի՞նչ հերթականությամբ են կանգնած նրանք:

Նարեկ, Անի, Արեն, Սյուզի, Դավիթ։

4. Կենդանաբանական այգու տոմսը մեծահասակների համար արժե 500 դրամ, իսկ սովորողների համար՝ 200 դրամով էժան։ Որքա՞ն գումար պետք է վճարել 28 սովորողից կազմված ջոկատի համար, եթե ջոկատի դեպքում գործում են զեղչեր, այսինքն՝ յուրաքանչյուր 5 սովորողի դիմաց վճարում են 4 սովորողի տոմսի արժեքը։

500-200=300 28:5=5 Մն. 3 5×4+3=23 23×300=6900

3․ Հրաչը հաշվեց, որ իր և իր ընկերների տարիքների գումարը հավասար է 48-ի։ Հետո նա նկատեց, որ հինգ տարի հետո նրանց բոլորի տարիքների գումարը կլինի 78։ Քանի՞ ընկեր ունի Հրաչը։

78-48=30 30:5=6 6-1=50

2․  Մանկապարտեզում կա 25 հատ հեծանիվ։ Դրանց մի մասը երկանիվ է, մյուս մասը՝ եռանիվ։ Արեգը հաշվեց, որ դրանք միասին ունեն 57 անիվ։ Յուրաքանչյուր տեսակից քանի՞ հեծանիվ կար մանկապարտեզում։

7 հատ եռանիվ 18 հատ երկանվ

1․ Մարիան պահարանում ունի 3 զույգ կոշիկ։ Առանց նայելու առնվազն քանի՞ հատ կոշիկ պետք է հանի նա, որպեսզի վստահ լինի, որ գոնե մեկ զույգ կոշիկ հանել է։

4gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentOctober 4, 2020 1 MinuteEdit”Լրացուցիչ աշխատանք (մաթեմատիկա)”

Englishe

1. What does she have?   She has some paint.
2. What does he have?     He has scissors.
3. What does she have?   She has a glue.
4. What does she have?    She has some ribbon.
5. What does he have?     He has some tape.
6. What does she have?   She has some chalks.
7. What does he have?     He has some sring.
8. What does he have?     He has some papper.

1.Chalk-կավիճ

2.tape-կպչուն ժապավեն

3.paint-գունաներկ

4.scissors-մկրատ

5.glue-սոսինձ

6.paper-թուղթ

7.srting-թել

8.ribbon-ժապավեն

What does he have?-Ի՞նչ ունի նա:

He has some paper.-Նա ունի թուղթ:gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentSeptember 30, 2020 1 MinuteEdit”Englishe”

Русский

Шуши

Шуши – культурная столица Арцаха. Это древний город-крепость. Шуши находится недалеко от Степанакерта. 

Город всегда славился своей богатой культурной жизнью, литературой, музыкой и архитектурой. В Шуши есть несколько интересных музеев.

В музее истории города вы найдёте древние хачкары и красивые картины. В геологическом музее собрана коллекция камней: некоторые из них светятся в темноте. У входа в музей изобразительного искусства вас встретят необычные скульптуры.

Словарь:

• архитектура – ճարտարապետություն
• геологический музей – երկրաբանական թանգարան
• музей изобразительного искусства – կերպարվեստի թանգարան

Послетекстовые задания:

1. Мы знаем слова «культура» и «столица». Давайте переведём на армянский словосочетание «культурная столица». Մշակութային մայրաքաղաք
2. Прочитайте и запомните:

Помни: пишутся всегда
С большой буквы имена,
Страны, реки, города,
Горы, сёла и моря.

Чтение стихотворения:

Родина любимая, Родина моя!

Ничего не знаю краше,
Ни дороже, ни милей,
Золотистых наших пашен,
Наших солнечных полей.

Не видал лесов светлее,
Песен звонче не слыхал.
И людей, душой добрее,
Где бы ни был – не встречал.

Словарь:

• краше = красивее
• милей = любимее
• пашня – վարելահող

Дополнительное задание

Найдите в тексте «Шуши» 3 существительных мужского рода (он мой), 3 существительных женского рода (она моя) и 1 существительное среднего рода (оно моё).

Музеей, Степанакерт, Арцах мужской род

Столица, литература, музыка , архитектура женский род

искусство средний род

22 – 25 сентября

Урок 1

Чтение текста

Самая умная вещь

Жил-был мудрый царь. И было у него три сына.

Однажды царь сказал:

– Дорогие мои сыновья! Видите хранилище? Я мечтал наполнить его самым нужным, что принесло бы счастье моему народу. Кто исполнит мою мечту, станет царём и сядет на трон.

Братья отправились в дорогу. Через три месяца они вернулись.

Старший сын вынул из кармана горсть зерна и сказал:

– Хлебом я заполню это хранилище, дорогой отец! Кто сможет прожить без хлеба? Я не нашёл ничего нужнее, чем хлеб.

Средний сын вынул из кармана горсть земли и сказал:

– Землёю я заполню это хранилище, дорогой отец! Без земли и хлеба нет! Я не нашёл ничего нужнее, чем земля.

Младший сын вынул из кармана свечку, зажёг её и сказал:

– Светом я заполню это хранилище, мудрый отец. Свет самое нужное в мире. Без света земля не даст хлеба. Без света на земле не будет жизни. Свет знания – самая нужная вещь.

– Молодец, мой сын! – обрадовался отец. – Ты должен стать царём, потому что хочешь наполнить своё царство и души людей светом знания. Я отдаю тебе свой трон.

– Да здравствует молодой царь! – радостно воскликнули все.

Словарь:

• хранилище – պահոց
• горсть земли – մի բուռ հող
• воскликнули – բացականչեցին

Послетекстовые задания:

Ответьте на вопросы:

1. Сколько сыновей было у мудрого царя? 3
2. Что сказал царь сыновьям? – Дорогие мои сыновья! Видите хранилище? Я мечтал наполнить его самым нужным, что принесло бы счастье моему народу. Кто исполнит мою мечту, станет царём и сядет на трон.
3. Чем решил заполнить хранилище старший сын? Хлебом А средний? Землёю А младший? Светом
4. Кто из сыновей стал царём? Почему? Младший, потому что он понял, что

1. Сколько сыновей было у мудрого царя? 3
2. Что сказал царь сыновьям? – Дорогие мои сыновья! Видите хранилище? Я мечтал наполнить его самым нужным, что принесло бы счастье моему народу. Кто исполнит мою мечту, станет царём и сядет на трон.
3. Чем решил заполнить хранилище старший сын? Хлебом А средний? Землёю А младший? Светом
4. Кто из сыновей стал царём? Почему? Младший, потому что он понял, что свет знания самая нужная вещь.

Дополнительное задание

Задание 2.

Из данных слов составить предложения. Задание выполнить в тетради.

1. отправились, дорогу, Сыновья, в – Сыновья отправились в дорогу.

1. сын, из, Старший, кармана, горсть, вынул, зерна – Старший сын вынул из кармана горсть зерна.
2. Средний, из, сын, вынул, горсть, кармана, земли – Средний сын вынул из кармана горсть земли.
3. сын, свечку, Младший, кармана, из, вынул – Младший сын вынул из кармана свечку.

gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentSeptember 30, 2020 1 MinuteEdit”Русский”

ՀՀ մարզերը: Գործնական աշխատանք

Գեղարքունիք-Գավառ

Շիրակ- Գյումրի

Սյունիք-Կապան

Արարատ-Արտաշատ

Լոռի-Վանաձոր

Վայոց ձոր- Եղեգնաձոր

Տավուշ- Իջևան

Կոտայք- Հրազդան

Արմավիր-Արմավիր

Արագածոտն- Աշտարակ

2․ Թվարկե՜լ Հայաստանի Հանրապետության հարևան երկրները։ Իրան, Ռուսաստան, Թուրքիա, Վրաստան

3․ Նայեք քարտեզին և թվարկեք Երևանի հարևան մարզերը։ Արագածոտն, Արմավիր, Արարատ, Կոտայք

4․ Որո՞նք են ՀՀ-ի գլխավոր քաղաքները։Երևան, Գյումրի, Վանաձոր

5․ Նշել տարածքով ամենամեծ և ամենափոքր մարզերը։ Գեղարքունիք, Արմավիր

6․ Ո՞ր մարզում է գտնվում   Սևանա լիճը։ Գեղարքունիք

7․ Որ մարզն է որ ունի համանուն մարզկենտրոն։ Արմավիր

8․ Որտե՞ղ է գտնվում ձեր բնակավայրը։ Երևան

9․ Ո՞ր մարզն է, որ սահման չունի հարևան երկրների հետ։ Կոտայք

10․ Ո՞ր մարզն է գտնվում հետևյալ մարզերի կենտրոնում՝

• Շիրակ, Արագածոտն, Կոտայք, Տավուշ- Լոռի
• Շիրակ, Լոռի, Կոտայք, Արմավիր- Արագածոտն
• Արմավիր, Երևան, Կոտայք, Գեղարքունիք, Վայոց Ձոր- Արարատ
• Արարատ, Գեղարքունիք, Վայոց Ձոր- Կոտայք
• Լոռի, Կոտայք, Գեղարքունիք- Տավուշ

gexam2011Ուսումնական նյութերLeave a commentSeptember 29, 2020 1 MinuteEdit”ՀՀ մարզերը: Գործնական աշխատանք”

Մայրցամաքներ, աշխարհամասեր

Եթե դիտենք աշխարհի քարտեզը, առաջին իսկ հայացքից կնկատենք, որ Երկրագնդի մակերևույթը բաժանված է ցամաքային և ջրային տարածքների: Երկրագնդի ցամաքի խոշորագույն տեղամասերը, որոնք շրջապատված են ծովերով ու օվկիանոսներով, կոչվում են մայրցամաքներ: Երկրագնդի վրա կա 6 մայրցամաք: Ամենամեծը Եվրասիան է, որի մեջ մտնում են Եվրոպա և Ասիա աշխարհամասերը, ուր գտնվում է նաև մեր հայրենիքը՝ Հայաստանը: Ափերը ողողվում են Հյուսիսային սառուցյալ, Խաղաղ, Ատլանտյան և Հնդկական օվկիանոսների ջրերով:

Մյուսներն են` Աֆրիկան, Հյուսիսային Ամերիկան, Հարավային Ամերիկան, հավերժական սառույցով ծածկված Անտարկտիդան և ամենափոքր մայրցամաքը՝ Ավստրալիան:

Մայրցամաքները շրջապատի կղզիների հետ միասին կոչվում են աշխարհամասեր: Դրանք նույնպես վեցն են՝ Եվրոպա, Ասիա, Աֆրիկա, Ամերիկա, Ավստրալիա, Անտարկտիդա:

Միլիոնավոր տարիներ առաջ Հարավային Ամերիկան, Աֆրիկան, Ասիայի մի մասը, Ավստրալիան և Անտարկտիդան կազմել են մեկ մայրցամաք՝ Գոնդվանան:

Խմբային աշխատանք դպրոցում

Երկրագնդի վրա շուրջ 2 հազար տարբեր ժողովուրդներ են ապրում, որոնք խոսում են տարբեր լեզուներով, տարբեր վարք ու բարք և սովորույթներ ունեն : Պատկերացրեք, թե Երկրի վրա բոլորը, ամեն ինչ միանման են : Լա՞վ կլինի, թե՞ վատ: Աշխատեք խմբերով և փորձեք մտածել

 ա) Ինչո՞վ լավ կլիներ, եթե Երկրի վրա ամեն ինչ միանման լիներ: Նրանով լավ կլիներ, որ երբ մեկին օրինակ համակարգիչ գնեին միուսներնել կգնեին։ Այսինքն բոլորը միանման ամենինչ կունենային։

բ) Ինչո՞վ լավ չէր լինի, եթե Երկրի վրա ամեն ինչ միանման լիներ: Քննարկելու ենք դասարանում: Նրանով լավ չէր լինի, որ երբ մեկը աղքատ լինի բոլորը աղքատ կլինեն։